izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qiraət (ər. قِراءة - qirā'ah) sözü ərəb mənşəli olub, sadəcə "oxuma" mənasını verməkdən daha geniş bir anlayışı əhatə edir. Müasir Azərbaycan dilində "qiraət" daha çox dini mətnlərin, xüsusilə Qurani-Kərimin, xüsusi bir üsul və qayda ilə, tələffüz qaydalarına, intonasiya və ədəbi incəliklərə riayət edilərək oxunması kimi başa düşülür. Bu, sadəcə səsin çıxarılması deyil, mətnin dərk edilməsi, duyğuların ifadəsi və dinləyicilərə çatdırılması prosesini əhatə edir.

Qiraətin dini kontekstdən kənarda istifadəsi də mövcuddur. Məsələn, ədəbi əsərlərin ifadəli şəkildə oxunmasına, şeirin bədii tərzlə səsləndirilməsinə də qiraət demək olar. Bu baxımdan, qiraət, səs tembrinə, nitqin sürətinə, durğulara, vurğulara, intonasiyaya və ümumiyyətlə, nitqin musiqililiyinə xüsusi diqqət yetirilən bir oxuma üsuludur. Qiraət bacarığı, ədəbiyyatın və dilin dərin başa düşülməsini, ifadə qabiliyyətinin inkişafını tələb edir.

Tarix boyu qiraət sənəti yüksək qiymətləndirilib və müxtəlif mədəniyyətlərdə inkişaf edib. Qurani-Kərimin qiraətinin müxtəlif məktəbləri və üsulları mövcuddur. Eyni şəkildə, ədəbi əsərlərin qiraəti də müxtəlif interpretasiyalara və ifadə tərzinə malik ola bilər. Beləliklə, "qiraət" sözü sadəcə "oxumaq" feili ilə əvəz edilməyəcək qədər zəngin və çoxcəhətli bir anlayışı ifadə edir.

Misal olaraq verilən “Axşam vaxtı oraya adamlar cəm olub, söhbətə, qiraətə, musiqiyə məşğul olurlar” cümləsində “qiraət” sözü, səhnədə bir şairin öz əsərlərini oxumasını və ya bir nəfərin mövzu ilə bağlı bir mətni ifadəli şəkildə oxumasını təsvir edir. Bu, sadə oxuma deyil, ədəbiyyata və musiqiyə olan sevgini, mədəni bir günün vacib tərəfini ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz