Qıra: Azərbaycan dilinin zəngin mədəniyyətini əks etdirən maraqlı bir söz olan "qıra", əsasən təndirdən isti çörəyi çıxarmaq üçün istifadə olunan xüsusi bir aləti ifadə edir. Bu alət, adətən, qarmaqlı, uzun və nazik bir formadadır. Təndirin içərisində bişmiş çörəyi zədələmədən asanlıqla tutmaq və çıxarmaq üçün xüsusi dizayn olunmuşdur. Təndir çörəyinin hazırlanması prosesində qıranın rolu olduqca əhəmiyyətlidir və bu alət nəsildən-nəsil ötürülən ənənəvi bişirmə texnikasının ayrılmaz bir hissəsidir.
Qıranın formasına, ölçüsünə və materialına görə müxtəlif növləri ola bilər. Ənənəvi olaraq, ağacdan hazırlanmasına baxmayaraq, müasir dövrdə metal və ya digər davamlı materiallardan da hazırlanan qıralara rast gəlmək mümkündür. Onun qarmaqlı ucu çörəyin səthini zədələmədən etibarlı şəkildə tutmağa imkan verir. Qıranın ölçüsü isə təndirin ölçüsünə və çörəyin böyüklüyünə uyğun olaraq dəyişir.
Lüğətdə qeyd edildiyi kimi, "qıra" sözü həmçinin "qarmaq" mənasında da işlənə bilər. Bu mənada, hər hansı bir əşyanı tutmaq üçün istifadə olunan qarmaq kimi başqa kontekstlərdə də işlənə bilər. Məsələn, verilən nümunədə olduğu kimi, məftili qıra ilə tutub dartmaqla zəngin səs çıxarılması göstərilir. Bu isə sözün geniş məna daşıdığını və müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna biləcəyini təsdiqləyir.
Beləliklə, "qıra" sözü sadəcə bir alət adından daha çox, Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini və ənənəvi bişirmə üsullarını əks etdirən maraqlı bir leksik vahiddir. Onun həm təndirçilikdə, həm də daha geniş mənada istifadə olunması sözün mənasının çoxşaxəliliyini göstərir.