izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qisasçılıq: Qisas almaq istəyindən, qəsdindən və ya niyyətindən qaynaqlanan hərəkət və fəaliyyətlər məcmusudur. Bu, sadəcə bir qisasçının fərdi hərəkəti ilə məhdudlaşmır, daha geniş bir kontekstdə, sistematik və ya təşkil olunmuş bir şəkildə həyata keçirilən qisas alma fəaliyyətlərini də əhatə edir. Məsələn, bir şəxsin özəl qisas almaq cəhdi ilə dövlətin rəsmi səviyyədə tətbiq etdiyi qisas siyasəti arasında əhəmiyyətli fərq vardır.

Qisasçılıq müxtəlif səbəblərdən irəli gələ bilər: zülm, ədalətsizlik, incimə, itki, təhqir və s. Qisasçılığın motivləri və hədəfləri bir-birindən fərqlənə bilər, lakin ümumi məqam ondadır ki, hər hansı bir mənfi hadisəyə qarşı bərabər və ya daha ağır cavab vermək istəyi dayanır. Bu cavab fiziki zorakılıqdan tutmuş, sosial təcridə, hətta iqtisadi sanksiyalara qədər geniş miqyasda ola bilər.

Qisasçılıq siyasəti, dövlət səviyyəsində tətbiq olunan və qisas alma prinsipinə əsaslanan bir siyasi yanaşmadır. Tarix boyu müxtəlif dövlətlərdə müxtəlif formalarda müşahidə edilən bu siyasət, bəzən düşmənlərə qarşı repressiya və cəza tədbirləri kimi, bəzən də qurbanlara ədalətin bərpa olunması kimi təqdim edilə bilər. Lakin qisas siyasətinin ədalətli və səmərəli olub-olmaması, hətta qanuni olub-olmaması böyük mübahisə mövzusudur və etik baxımdan müxtəlif tənqidlərə məruz qalır. Çünki qisas dövrü yarada və sonsuz bir zülm spirali başlaya bilər.

Beləliklə, qisasçılıq anlayışı sadəcə bir fərdi hərəkətdən daha çox, kompleks sosial və siyasi hadisələri əhatə edən geniş bir konsepsiyadır. Onun mənfi nəticələrini minimuma endirmək üçün hüquqi-məhkəmə sistemlərinin və ədalətli cəza mexanizmlərinin vacibliyi danılmazdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz