izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qiyabi sifəti ərəb mənşəli olub, əsasən bir işin və ya hadisənin baş verməsi zamanı əsas maraqlı tərəfin, iştirakçı şəxsin özünün fiziki olaraq orada olmaması və ya işə qatılmaması mənasını verir. Yəni, hadisənin gerçəkləşməsi onun iştirakı olmadan, onun xəbəri olmadan və ya razılığı olmadan baş verir. Bu, "uzaqdan", "məsafədən" və ya "dəstəksiz" kimi təfsirlərə də uyğun gəlir.

Qiyabi anlayışı ən çox hüquq sahəsində istifadə olunur. Məsələn, qiyabi mühakimə, təqsirləndirilən şəxsin məhkəmə iclasında iştirak etməməsi halında onun işinə baxılması deməkdir. Bu halda məhkəmə qərarı onun iştirakı olmadan çıxarılır. Bu, təqsirləndirilən üçün həm ədalətsizliyin, həm də hüquqlarının pozulmasının potensial mənbəyidir. Ona görə də qiyabi mühakimələr yalnız müəyyən hallarda, məsələn, təqsirləndirilən şəxsin yerini müəyyən etmək mümkün olmadıqda və ya məhkəməyə çağırılmasına baxmayaraq gəlmədiyi halda tətbiq olunur.

Lakin qiyabi anlayışı yalnız hüquqda deyil, gündəlik həyatımızda da geniş istifadə edilir. Məsələn, “qiyabi imtahan” termini tələbənin müəllimlə birbaşa ünsiyyət qurmadan, əyani şəkildə iştirak etmədən imtahan verməsini ifadə edir. Oxşar şəkildə, "qiyabi dərs" termini də uzaqdan təhsil üsulunu ifadə edir. Bu hallarda "qiyabi" sözü iştirakın fiziki olaraq olmamasını ifadə edir, ancaq virtual və ya digər vasitələrlə iştirakın mümkünlüyünü istisna etmir.

Beləliklə, “qiyabi” sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mahiyyət həmişə iştirakın fiziki olmamasının vurğulanmasıdır. Bu, həm hüquqi, həm də gündəlik həyatda istifadə olunan çoxşaxəli və mənalı bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz