Qocaltma (qocaltmaq felindən törəmə): Yaşlanma prosesi, qocalmanın nəticəsi olaraq ortaya çıxan dəyişikliklər və vəziyyətlər. Sadəcə yaşın artması ilə deyil, həm də bu prosesin bədənə və ruh dünyasına təsiri ilə əlaqədardır. Qocalma, həyatın təbii bir mərhələsi olmasına baxmayaraq, fiziki, psixoloji və sosial müxtəlif aspektləri əhatə edən mürəkkəb bir hadisədir.
Fiziki qocaltma əzələlərin zəifləməsi, sümüklərin kövrəkləşməsi, duyğu orqanlarının (göz, qulaq) işinin zəifləməsi, metabolizmanın yavaşlaması, immunitet sisteminin zəifləməsi kimi dəyişikliklərlə müşayiət olunur. Bu dəyişikliklər bədənin xəstəliklərə qarşı müqavimətini azaldır və yaşlı insanlarda xəstəlik riskinin artmasına səbəb olur.
Psixoloji qocaltma isə yaddaşın zəifləməsi, diqqətin azalması, əhval-ruhiyyə dəyişiklikləri, depressiya və narahatlıq kimi əlamətlərlə özünü göstərə bilər. Lakin, yaşla yanaşı müdriklik, təcrübə və həyatın dəyərinin daha yaxşı dərk edilməsi kimi müsbət dəyişikliklər də baş verə bilər. Bu mənada qocaltmanın mənfi və müsbət tərəfləri bir-birinə qarışır və fərdi fərqlərdən çox asılıdır.
Sosial qocaltma isə yaşlı insanın cəmiyyətdəki rolunun, statusunun və sosial əlaqələrinin dəyişməsini əhatə edir. İş həyatından təqaüdə çıxmaq, sosial aktivliyin azalması, ailə üzvləri ilə münasibətlərin dəyişməsi sosial qocaltmanın bəzi aspektləridir. Lakin, bu mərhələdə də yeni sosial əlaqələr qurmaq, hobbilərə vaxt ayırmaq və özünü cəmiyyətə faydalı hiss etmək mümkündür.
Ümumiyyətlə, qocaltma prosesi mürəkkəb və çoxşaxəlidir və hər fərd üçün fərqli şəkildə təzahür edir. Qocaltma haqqında düzgün anlayış yaşlı insanlara dəstək göstərmək, onların yaşam keyfiyyətini yüksəltmək və qocalmanın müsbət tərəflərindən maksimum dərəcədə faydalanmaq üçün vacibdir.