izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qohum-əqrəba sözü Azərbaycan dilində qohumlar məcmusunu, yəni bir-biri ilə qohumluq əlaqəsi olan insanların ümumi adını bildirir. Bu termin iki kökdən əmələ gəlmiş bir birləşmədir: "qohum" və "əqrəba". "Qohum" sözü özündə qan qohumluğunu, yəni ata-ana, bacı-qardaş, əmi-dayı, xala-bibi və s. ilə olan əlaqəni ifadə edir. "Əqrəba" isə ərəb mənşəli bir sözdür və qohumluq əlaqəsinin daha geniş dairəsini, yəni qan qohumluğundan əlavə, qaynana, qayınata, kürəkən, baldız, qardaşoğlu, bacıqızı və s. kimi qohumluq əlaqələrini də əhatə edir.

Beləliklə, "qohum-əqrəba" termini ailənin bütün üzvlərini, yaxın və uzaq qohumlarını əhatə edən geniş bir məfhumdur. Bu termin adətən çoxlu sayda qohumun bir araya gəlməsini ifadə etmək üçün işlədilir. Misal üçün, "toyda bütün qohum-əqrəba yığışmışdı" deyəndə, ailənin həm yaxın, həm də uzaq qohumlarının çoxlu sayda iştirak etdiyi nəzərdə tutulur.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "qohum" sözü köhnə türk dillərindən gəlmədir və "bir yerdə olmaq", "bir kökə bağlı olmaq" mənalarını verir. "Əqrəba" sözünün isə ərəbcə kökü "qərəbə" (قَرَبَ) felindən törəmişdir və "yaxınlaşmaq", "yaxın olmaq" mənalarını daşıyır. Ona görə də, "qohum-əqrəba" sözünün semantik quruluşu, yəni məna tərkibi qohumluğun həm qan əlaqəsini, həm də sosial əlaqəni özündə əks etdirir.

Verdiyiniz misalda olduğu kimi ("Qohum-əqrəba yığılıb onu evdən qovdular, qaldı küçədə"), "qohum-əqrəba" sözü, bir şəxsin qohumları tərəfindən köçürülməsini və təcrid olunmasını təsvir etmək üçün işlədilib. Bu, sözün, bir çox hallarda, həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərdə istifadə oluna biləcəyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz