Qoxumuş sifəti əsasən bir şeyin xoşagəlməz, pis iy verməsi mənasını ifadə edir. Bu, sadəcə "iyli" demək deyil, daha çox çürümə, təzəliyini itirmə və ya üfunət prosesinin nəticəsi olaraq yaranan pis qoxunun işarəsidir. Yəni, qoxumuş əşya və ya canlı artıq öz təbii vəziyyətini itirib, mikroorqanizmlərin təsiri nəticəsində parçalanma mərhələsinə daxil olub və bu da xoşagəlməz qoxuya səbəb olub.
Məsələn, "qoxumuş pendir" deyərkən, pendirin təzəliyini itirmiş, çürüməyə başlamış və pis qoxu yaydığını bildiririk. "Qoxumuş meyvə" də eyni mənanı daşıyır: meyvənin çürüyüb, pis iy verməsi. "Yolun üstündə qoxumuş bir köpək cəmdəyi düşmüşdü" ifadəsində isə cəmdəyin artıq çürüməyə başlamış, parçalanma prosesinə uğramış və nəticədə xoşagəlməz qoxu yaydığını görürük.
Qoxumuş sözü, sadəcə olaraq pis iy verən hər şey üçün deyil, əsasən bioloji parçalanma prosesinin əlaməti olaraq yaranan pis iy üçün istifadə olunur. Məsələn, yanmış bir şeyin pis qoxusu üçün "qoxumuş" sözünü işlətmək düzgün olmaz. Belə hallar üçün daha uyğun sözlər mövcuddur.
Qısacası, "qoxumuş" sözü çürümə, təzəliyin itirilməsi və bunun nəticəsində yaranan xoşagəlməz qoxunu ifadə edən güclü və dəqiq bir sifətdir.