izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qoşabuta, Azərbaycan xalçalarının və digər xalq tətbiqi sənət nümunələrinin bəzədilməsində istifadə olunan, adından da göründüyü kimi, iki yanaşı yerləşən, ümumiyyətlə oxşar formalı elementlərdən ibarət bir naxış elementidir. Bu elementlər həm həndəsi, həm də nəbati formalarda ola bilər. Məlumatlara görə, bu naxışın əsasında müxtəlif bitki formalarının stilizasiyası dayanır. Qədim dövrlərdən bəri Azərbaycanın müxtəlif regionlarında istifadə olunan bu naxış, hər bir bölgəyə xas özəlliklər daşımaqla yanaşı, ümumi estetik gözəllik və simvolik mənalar ehtiva edir.

Qoşabuta naxışının həndəsi formaları adətən üçbucaq, kvadrat, romb kimi sadə formalardan əmələ gəlir. Bu formaların bir-birinə qoşulması nəticəsində daha mürəkkəb və zəngin kompozisiyalar yaranır. Nəbati formalarda isə, bitkilərin yarpaqları, çiçəkləri, budaqları, bəzən meyvələri stilizə edilərək qoşabuta naxışının elementləri kimi təsvir olunur. Bu elementlərin rənglənməsi də naxışın ümumi təəssüratına ciddi təsir göstərir. Rənglər həm monoxromatik, həm də çoxrəngli ola bilər, bu da naxışa daha çox ifadəlilik verir.

Qoşabuta naxışı sadəcə bir bəzək elementi deyil, həm də müəyyən mənalar daşıya bilər. Məsələn, bəzi tədqiqatçılar qoşabutanı həyatın davamlılığı, tərəqqi və bərəkət rəmzi kimi şərh edirlər. İki qoşa elementin bir-birinə yaxınlığı və ahəngdarlığı, harmoniya və tarazlığı ifadə edə bilər. Lakin, naxışın konkret mənası həm də kontekstdən, yəni naxışın istifadə olunduğu əşyadan və mədəniyyət kontekstindən asılı ola bilər.

Ümumilikdə, qoşabuta naxışı Azərbaycan xalq sənətinin zənginliyini və müxtəlifliyini əks etdirən əhəmiyyətli bir elementdir. Onun sadəliyi və zənginliyi, həndəsi və nəbati formaların bir-birinə uyğunlaşması, rənglərin harmoniyası bu naxışı Azərbaycan xalçaçılıq sənətinin unikal və əvəzolunmaz bir hissəsinə çevirib. Qoşabuta naxışının öyrənilməsi, Azərbaycan mədəniyyətinin daha dərindən başa düşülməsinə kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz