izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qravitasıya (latınca gravitas – ağırlıq, cazibə qüvvəsi) fizika elmində iki cisim arasında mövcud olan, onların kütlələrinin məhsuluna mütənasib və aralarındakı məsafənin kvadratına tərs mütənasib olan cazibə qüvvəsidir. Başqa sözlə, hər hansı iki cisim bir-birini öz kütlələrinə mütənasib olaraq cəzb edir. Bu cəzb qüvvəsi cisimlər arasındakı məsafə artdıqca zəifləyir.

Qravitasıyanı ilk dəfə elmi şəkildə izah edən İsaak Nyuton olmuşdur. Onun ümumdünya cazibə qanunu göstərir ki, hər hansı iki cisim arasında qüvvənin böyüklüyü kütlələrinin hasilinə düz mütənasib və aralarındakı məsafənin kvadratına tərs mütənasibdir. Bu qanun həm planetlərin Günəş ətrafında fırlanmasını, həm də Yer üzündəki əşyaların yerə düşməsini izah edir. Yəni, almadan başlayaraq, planetlərə qədər bütün cisimlər qravitasıyanın təsirinə məruz qalır.

Albert Eynşteyn isə ümumiliyin nəzəriyyəsi ilə qravitasıyanı daha da geniş və dərin şəkildə izah etmişdir. Eynşteynə görə, qravitasıya əslində fəza-zamanın əyilməsidir. Kütləli bir cisim fəza-zamanı əyir və bu əyilmə digər cisimlərin hərəkətinə təsir edir. Bu, daha çox geometrik bir yanaşmadır və Nyutonun klassik anlayışından fərqli olaraq, qravitasıyanı qüvvə kimi deyil, fəza-zamanın geometriyası kimi təsvir edir. Eynşteynin nəzəriyyəsi xüsusilə güclü qravitasıya sahələrində (məsələn, qara dəliklər yaxınlığında) Nyutonun nəzəriyyəsindən daha dəqiq nəticələr verir.

Qravitasıya kainatın strukturunun formalaşmasında, ulduzların, planetlərin və qalaktikaların yaranmasında və inkişafında həlledici rol oynayır. Onun təsiri olmadan kainat tamamilə fərqli olardı.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz