Qumlu sifəti, əsasən, bir şeyin tərkibində və ya səthində qumun mövcudluğunu ifadə edir. Daha dəqiq desək, "qumlu" sözü iki əsas mənada işlənir:
1. Tərkibə görə qumlu: Bu mənada "qumlu" sözü bir maddənin içərisində, tərkibində qum hissəciklərinin olduğunu bildirir. Məsələn, "qumlu kirəmit" deyəndə kirəmitin istehsalında qumun istifadə olunduğunu, "qumlu sement" deyəndə isə sementin qumla qarışdırıldığını anlamaq olar. Bu qarışıq qumun miqdarından asılı olaraq müxtəlif xüsusiyyətlərə malik ola bilər. Bəzən bu qarışıq qəsdən edilir, bəzən də təsadüfən, məsələn, təbii materialların tərkibində qum ola bilər. Beləliklə, "qumlu" sözü materialın strukturunu və xüsusiyyətlərini də müəyyənləşdirən bir göstərici kimi çıxış edir.
2. Səthə görə qumlu: Bu mənada isə "qumlu" sözü bir səthin qumla örtülü olduğunu bildirir. Məsələn, "qumlu sahil" deyəndə sahilin qumla örtülmüş olduğunu, "qumlu çöl" deyəndə isə geniş ərazinin qum təbəqəsi ilə örtülmüş olduğunu başa düşürük. Bu halda "qumlu" sözü ərazinin relyefini, görünüşünü və hətta iqlimini təsvir edir. Qumun miqdarı və sıxlığı bu səthin xüsusiyyətlərini (məsələn, sərtlik, keçilməlilik) müəyyən edir. Qumlu səthlər, həmçinin, müəyyən bitki örtüyünün və heyvanat aləminin formalaşmasına səbəb olur.
Yekun olaraq, "qumlu" sözü sadəcə qumun mövcudluğunu deyil, həm də onun miqdarı və yerləşməsindən asılı olaraq ətraf mühitin və materialların xüsusiyyətlərinə təsirini ifadə edən zəngin bir mənaya malikdir.