izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qumsallı sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "qumsal yer" mənasında izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah etmək mümkündür. "Qumsal" sözünün özü də qumlu, qumla örtülü yeri bildirir. Beləliklə, "qumsallı" sözü, bir ərazinin əsas tərkib hissəsinin qum olması, qumla zəngin olması deməkdir. Bu, sadəcə "qumlu" olmaqdan bir qədər fərqlənir, çünki "qumsallı" daha çox ərazinin ümumi təbiətini ifadə edir.

Sözün tərkibindəki "-lı" şəkilçisi, keyfiyyət və ya xüsusiyyəti bildirərək, ərazinin qumlu xüsusiyyətini vurğulayır. Yəni, ərazi sadəcə qumlu deyil, əsasən qumdan ibarətdir, qumluq xarakteri daşıyır. Bu, ərazinin relyefini, torpağının tərkibini və bitki örtüyünü təyin edən əsas amildir. Belə ərazilərdə bitki örtüyü qumlu yerlərə uyğunlaşmış bitkilərdən ibarət olur, su ehtiyatları məhduddur.

S. Vurğun misalında istifadə edilən "daşlı, qumsallı, gilli torpaq" ifadəsi, ərazinin müxtəlif torpaq növlərinin qarışıq halda mövcud olduğunu göstərir. "Qumsallı" buradakı qarışıq tərkibdə əsas tərkib hissəsi kimi deyil, daha çox əlavə bir xüsusiyyət kimi qeyd olunur. Yəni torpaqda qum da var, amma həm də daş və gil də mövcuddur.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "qumsallı" sözü, qumlu ərazinin təsvirində geniş mənada istifadə olunan bir söz olub, ərazinin qumla zənginliyini, qumlu xüsusiyyətinin əhəmiyyətini ifadə edir. Həm də, bu sözun istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq, ərazinin ümumi təbiətinin müəyyən edilməsində də kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz