Qumru (lat. Streptopelia) – göyərçinkimilər dəstəsinə aid olan, əsasən boz rəngdə olan, gözəl görünüşlü bir quş növüdür. Azərbaycan dilində "qumru" sözü, bu quşun incə və gözəl görünüşünü, həmçinin səsini əks etdirən poetik bir ifadədir. Onların yumşaq, bəzən isə həzin səsləri əsrlər boyu şeir və mahnılarda təsvir olunmuş, xüsusilə sevgi və bağlılığı ifadə etmək üçün istifadə edilmişdir.
Qumruların xarakterik xüsusiyyətlərindən biri də onların əsasən boz rəngli lələkləridir, baxmayaraq ki, bəzi alt növlərdə qəhvəyi və ya qırmızımtıl çalarlar da müşahidə oluna bilər. Bu gözəl quşlar əsasən yerə yaxın həyat tərzi sürür, əsasən toxum və meyvələrlə qidalanırlar. Onlar çox vaxt cüt-cüt yaşayır və sədaqətləri ilə tanınırlar. Yuvalarını adətən ağaclarda, binaların damlarında və ya divarlarında qururlar.
Azərbaycan ədəbiyyatında qumru simvolik məna da daşıyır. O, həm sülh və harmoniya, həm də sevgi və bağlılığın simvoludur. "Bülbüllərə şərh edərdi halın; Qumrulara möhnətü məlalın" misrası kimi ifadələr, qumrunun insan həyatındakı müxtəlif vəziyyətləri, sevinci və kədəri əks etdirdiyini göstərir. Bülbülün şən və coşğun oxuması ilə müqayisədə qumrunun daha həzin və düşüncəli səsi, insanın daxili dünyasının fərqli tərəflərini ifadə edir.
Qumrunun ədəbiyyatdakı istifadəsi, onun incə görünüşü və səsi ilə yanaşı, həm də insan duyğularını incə bir şəkildə ifadə etmək qabiliyyətinə görə əhəmiyyətlidir. Beləliklə, qumru sadəcə bir quş deyil, həm də zəngin mədəni və ədəbi irsin bir hissəsidir.