Quzey sözü Azərbaycan dilində əsasən dağların, evlərin və ya digər tikililərin günəş işığının düşmədiyi, həmişə kölgədə qalan hissəsini ifadə edir. Günəşin tam əks tərəfini, yəni cənubun (güneyin) əksinə işarə edir.
Bu mənada quzey, coğrafi istiqaməti dəqiq göstərməsə də, həmin istiqamətə yönəlmiş, günəş işığından məhrum olan bölgəni təsvir edir. Beləliklə, quzey sadəcə bir istiqamət deyil, həm də həmin istiqamətdəki işıq və temperatur fərqini əks etdirən bir anlayışdır. Məsələn, bir evin quzey tərəfi adətən daha sərin və rütubətli olur.
Sözün maraqlı tərəflərindən biri də onun poetik mənalarda istifadəsidir. Verilən nümunədə olduğu kimi, "Necə dağdır quzeyindən..." ifadəsi dağın sərt, qaranlıq, çətin keçilən bir tərəfini ifadə edərək, məcazi mənada həyatın çətinliklərini və ya gizli, görünməyən tərəflərini simvolizə edə bilər. Bu, sözün sadə coğrafi mənasını aşaraq daha dərin, emosional bir təsir yaradır.
Ümumi olaraq, "quzey" sözü coğrafi bir məqamı ifadə etməklə yanaşı, məcazi mənada da çətinlik, qaranlıq, gizlilik kimi anlayışları simvolizə edə bilən çoxşaxəli bir leksik vahiddir. Onun istifadəsi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edir.