Lamaizm (Tibet dilindən) Tibet və Monqolustanda geniş yayılmış olan Buddizmin unikal bir məzhəbidir. Sadəcə Buddizmin bir "məzhəbi" kimi təsvir etmək isə onun zənginliyini və özünəməxsusluğunu tam əks etdirmir. Daha doğrusu, Lamaizm, Mahayana Buddizminin Tibetdəki xüsusi təfsiri və inkişafıdır. Bu, özünəməxsus ritual, filosofiya, incəsənət və sosial strukturu ilə fərqlənir.
Lamaizmin əsas xüsusiyyətlərindən biri də "lama" adlanan ruhani liderlərin mövcudluğudur. Lamalar, Buddanın təlimlərini yaymaqla yanaşı, cəmiyyətdə mühüm rol oynayır, dini və dünyəvi məsələlərdə müdaxilə edirlər. Onlar müxtəlif səviyyələrə malikdirlər və ən yüksək səviyyəli lamalar Dalai Lama və Pançen Lama kimi tanınırlar. Bu ruhani liderlərin mövqeyi yalnız dini deyil, həm də siyasi əhəmiyyət daşıyır.
Lamaizmin inanc sistemində tantrizm mühüm yer tutur. Tantristik praktikalar, məqsəd buddizm yolu ilə nurlanmaya çatmaq olan mürəkkəb ritual və meditasiya texnikalarını əhatə edir. Bu praktikalar, mantra oxumaq, mandala çəkmək və müxtəlif simvolların istifadəsini özündə birləşdirir. Bundan əlavə, Lamaizm, Tibet Buddizminin özünəməxsus ikonografiyası, məbəd memarlığı və Budda heykəltəraşlığı ilə seçilir.
Tarixən, Lamaizm Tibetdə güclü bir dini və siyasi təsiri olan bir qurum olub. Onun təsiri Monqolustan və digər mərkəzi Asiya ölkələrinə də yayılıb. Müasir dövrdə isə, Lamaizm özünəməxsus ruhani və mədəni irsini qoruyub saxlamaq üçün mübarizə aparır. Dünyanın bir çox yerində Lamaizm məbədləri və monastırları mövcuddur və bu dini qrup hələ də milyonlarla insanın həyatında mühüm rol oynayır.
Qısacası, Lamaizm sadəcə bir "məzhəb" deyil, Tibet mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsi olan, zəngin tarixə, mürəkkəb inanclara və unikal ritualara malik olan bir dini və fəlsəfi sistemdir.