Lampoçka (rus. лампа sözünün kiçiltmə forması): Elektrik enerjisini işıq enerjisinə çevirən, əsasən ev və ya iş yerlərində işıqlandırma üçün istifadə olunan qurğu. Bu sadə cihaz, həmçinin “elektrik lampası” və ya daha köhnə dövrlərdə “əlcək” kimi də adlandırılırdı. Lampoçkaların əsas hissəsi işıq saçan bir ampuldən və onu bərkidən bir çətir, əsasdan ibarətdir. İşıq saçma mexanizmi isə istifadə olunan texnologiyadan asılı olaraq müxtəlif ola bilir: əvvəllər əsasən qızdırılmış bir tel (Edison lampası) vasitəsilə, müasir dövrdə isə LED, flüoresens və ya digər qabaqcıl texnologiyalar vasitəsilə.
Lampoçkanın sadə görünüşünə baxmayaraq, onun tarixi və inkişafı, elm və texnologiyanın inkişafını əks etdirən maraqlı bir səhifədir. Tomas Edisonun kəşfi ilə başlayan yol, müasir enerjiyə qənaət edən, uzunömürlü və ekoloji cəhətdən daha təmiz lampalara qədər uzanır. Lampoçkaların həyatı müxtəlifdir – əvvəllər istifadə edilən, qısamüddətli və tez-tez dəyişdirilən lampalardan fərqli olaraq, müasir LED lampalar xeyli uzun müddət işləyə bilir.
Ədəbiyyatda "lampoçka" sözü həm konkret mənasında (məsələn, "otaqda bir neçə lampoçka yanırdı"), həm də metaforik mənada, məsələn, qısa və parlaq anları, ideyaları və ya hadisələri ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər. M.İbrahimovun nümunəsində olduğu kimi, "bir anda bütün ətrafda yüzlərlə lampoçka yandı" ifadəsi ani və kütləvi bir işıqlandırmanı, aydınlığın qəfil gəlişini təsvir edir.
Beləliklə, "lampoçka" sözü sadəcə bir cihaz deyil, elmin inkişafını, texnoloji irəliləyişi və həyatımızda işığın rolunu əks etdirən bir simvoldur.