Saçma (mənbə: Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti) sözü "saçmaq" fellərinin törəmə isimidir və bir neçə mənaya malikdir. Lüğətdəki qeyd edilən mənalar kifayət qədər qısa və ümumi olduğundan, onların daha geniş və dəqiq təsvirini verməyə çalışaq.
1. Atılan, püskürən, səpələnən şey: Bu mənada "saçma" sözü əsasən maye və ya xırda həcmli bərk cisimlərin hava vasitəsilə qarışıq və nizamlı olmayan şəkildə atılması, püskürdülməsi və ya səpələnməsini bildirir. Məsələn, "Quşlar dənə saçdılar", "Silahdan saçma atəş açdılar", "Çaydan qaynar su saçıldı" kimi cümlələrdə işlədilir. Burada "saçma" sözü, atılan və ya püskürən maddənin miqdarını və formasını ifadə edir, dağılmış vəziyyəti vurğulayır. "Saçma" bu mənada "səpələnmiş şey", "dağılmış şey" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər, lakin əvvəlki mənaların bir hissəsini itirər.
2. Mənasız, əsassız fikir və ya söhbət: Bu məna, lüğətdə verilən "qırma" (mənasız söhbət) ilə sinonim olaraq göstərilir. "Saçma" sözü bu kontekstdə düşüncələrin, fikirlərin, sözlərin məntiqdən kənar, əsassız və anlaşılan olmayan xarakterini bildirir. Məsələn, "O, tamamilə saçma bir şey dedi", "Bu, saçma bir iddiadır", "Saçma-sapan danışma!" kimi cümlələrdə işlənir. Burada "saçma" "əsassız", "məntiqsiz", "axmaqcasına", "cəfəng" kimi sözlərlə sinonim ola bilər.
3. (Dialekt) Qırıntı: Bəzi dialektlərdə "saçma" sözü xırda, qırıntı kimi şeyləri ifadə edə bilər. Məsələn, "Çörəyin saçmalarını yedi".
Verilən misal cümlə ("Xəlil isə atdığı saçmanın gilizini çıxardıb üflədi") birinci mənaya uyğun gəlir. Burada "saçma" atılan bir şeyin (güman ki, gil kəsəyi və ya oxşar bir şey) ümumi adıdır. "Giliz" sözü isə bu atılan cismin kiçik bir hissəsini ifadə edir.