izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Leysan: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "leysan" sözü, sadəcə "bax niysan" mənasını verməkdən də çox uzağa gedir. Əslində, "leysan" sözü intensiv, güclü və adətən qısamüddətli, lakin çox yağışlı bir hava hadisəsini ifadə edir. Bu, adi bir yağış deyil, sanki göyün qapılarının açılıb bol-bol su tökdüyü, torpağı isladan, hətta selə səbəb ola biləcək bir yağışdır. "Bax niysan" ifadəsi leysan yağışının sürətini, gücünü və təsirini qısa şəkildə ifadə etsə də, leysan yağışının özünəməxsus bir estetikası və təbiətin gücünü göstərən dramatik bir tərəfi vardır.

S. Rəhimovun misalında göstərildiyi kimi, "Leysan yağışından sonra Fatma ana göydə hanasını, anam da eyvanda sacını asmışdı" cümləsində leysan yağışından sonra həm təmizlənmə, həm də quruma prosesinin sürətini vurğulayır. Yağışın şiddəti o qədər güclü olub ki, hər şey yuyulub təmizlənib və indi günəşin altında qurumağa qoyulub. Bu, leysan yağışının təkcə hava hadisəsi kimi deyil, həm də həyatın təbii ritminin bir parçası kimi qəbul edildiyini göstərir.

Leysan sözü, təkcə yağışın miqdarını deyil, onun keyfiyyətini də əks etdirir. Bu, sıradan bir yağış deyil, təbiətin gücünü və gözəlliyini bir anda göstərən, insanı həm heyran edən, həm də bir qədər də qorxudan möhtəşəm bir hadisədir. Ona görə də "leysan" sözü "bax niysan"dan daha çox məna yükü daşıyır və Azərbaycan dilinin poetik imkanlarını daha yaxşı ifadə edir.

Ümumiyyətlə, "leysan" sözü, sadə bir tərifə sığmayan, əslində özündə bir çox duyğu və təsviri əks etdirən zəngin bir sözdür. O, təkcə yağışın miqdarını və sürətini deyil, həm də onun insan həyatına, təbiətə təsirini, insanlarda yaratdığı duyğuları əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz