Liver (Livər) - İngiliscə "liver" sözündən götürülmüşdür və ətlik heyvanların, xüsusilə mal-qara və qoyunların yeməli içalatını ifadə edir. Azərbaycan mətbəxində geniş istifadə olunan bu orqan, qara ciyər adıyla da tanınır. Qara ciyər, heyvanın qarın boşluğunda yerləşən, qan təmizləməkdə və bir çox həyati funksiyalarda iştirak edən vacib bir orqandır.
Qara ciyərin xarakterik qəhvəyi-qırmızı rəngi və xüsusi dadı vardır. Yüksək miqdarda dəmir, A vitamini və fol turşusu ehtiva etməsi ilə seçilir. Bu səbəbdən də, qara ciyər qida mədəniyyətində həm qidalandırıcı, həm də sağlamlığa faydalı bir qida məhsulu kimi qiymətləndirilir. Dünyanın müxtəlif mətbəxlərində, o cümlədən Azərbaycan mətbəxində müxtəlif üsullarla bişirilir: qızardılır, qaynadılır, dolması hazırlanır və s.
Qara ciyər, bəzi insanlar üçün spesifik dadı səbəbindən çətin qəbul oluna bilsə də, düzgün hazırlanması halında, incə və dadlı bir yemək təşkil edə bilir. Məsələn, ədviyyatlarla və ya digər tərəvəzlərlə birlikdə bişirilməsi onun dadını daha da xoş və cəlbedici edir. Qara ciyərin tərkibindəki vitamin və mineralların miqdarı, onun sağlamlıq üçün əhəmiyyətini vurğulayır. Ancaq hər hansı bir qida məhsulunda olduğu kimi, qara ciyər də mülayim miqdarda istehlak edilməlidir.
Qısacası, "liver" və ya "qara ciyər", yalnız bir içalat deyil, həm də qida dəyəri yüksək, sağlamlığa faydalı və müxtəlif kulinar imkanları təqdim edən bir qidadır. Onun dadı və istifadəsi mədəniyyətdən mədəniyyətə, hətta regiondan regiona dəyişə bilsə də, əhəmiyyəti və qida dəyəri danılmazdır.