Lokaut [ing. lock-out – üzünə qapı bağlamaq] kapitalistlərin, işəgötürənlərin işçilərə qarşı tətbiq etdiyi bir təzyiq üsuludur. Bu üsul əsasən, fəhlələrin əmək haqqı, iş şəraiti və ya digər əmək hüquqları ilə bağlı tələblərinə qarşı müqavimət göstərmək məqsədilə istifadə olunur. Lokaut zamanı müəssisə və ya müəssisələr bağlanır, işçilər işdən çıxarılır və ya işə buraxılmırlar.
Lokautun mahiyyəti işçilərin iş yerindən məhrum edilməsi, onların gəlir əldə etmə imkanlarının kəsilməsi və bununla da təzyiq altında saxlanılmasıdır. Bu, işçilərin həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən zərər çəkməsinə səbəb olur. İşəgötürənlər lokautu, kollektiv danışıqlarda öz mövqelərini gücləndirmək, işçilərin etirazlarını yatırmaq və onların tələblərinə boyun əyməmək üçün alət kimi istifadə edirlər.
Tarixən lokautlar işçi hərəkatına qarşı sərt bir tədbir kimi tətbiq olunmuş, sosial gərginliyə və ictimai narahatlığa səbəb olmuşdur. İşçilərin lokautdan əziyyət çəkməməsi üçün əmək qanunvericiliyi müəyyən tədbirlər nəzərdə tutur, lakin lokautların qarşısının tamamilə alınması hələ də bir çox ölkədə aktual problem olaraq qalır. Lokautların hüquqi aspektləri, onların qanunauyğunluğunun qiymətləndirilməsi və mümkün nəticələri hər bir ölkədə əmək qanunvericiliyinin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq müxtəliflik göstərir.
Müasir dövrdə lokautların tətbiqi həm işəgötürənlər, həm də işçilər üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən də, əmək mübahisələrinin həlli üçün sülh yolu ilə danışıqlar aparmaq və kollektiv danışıq mexanizmlərindən səmərəli istifadə etmək daha məqsədəuyğundur. Lokaut yalnız son çarə olaraq, digər bütün yolların tükəndiyi halda nəzərdən keçirilməlidir.