izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Lüt-müt sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənada işlənir. Birinci, və daha açıq mənası tamamilə çılpaq, lüt-üryan olmaqdır. Bu mənada söz, bədənin heç bir hissəsinin geyimlə örtülməməsini bildirir. Tarixi mətnlərdə, ədəbiyyatda və xalq yaradıcılığında bu məna tez-tez rast gəlinir və bəzən simvolik mənalar da daşıya bilər (məsələn, günahsızlıq, təbiilik və s.).

İkinci mənası isə məcazi olaraq, yoxsul, kasıb, səfil olmanı ifadə edir. Bu mənada "lüt-müt" sözü insanın maddi ehtiyac içində qalmasını, yoxsulluğunu vurğulayır. Bu məcazi işlənmə, insanın həyatda ən zəruri şeylərdən belə məhrum olmasını, hətta lüt bir bədənə bənzədilən dərəcədə kasıb olmasını ifadə edir. Beləliklə, "lüt-müt" sözünün bu mənası, faktiki çılpaqlıqdan daha çox, ruhani və maddi mənada bir növ "çılpaqlığı", yəni tamamilə ehtiyac içində qalmağı bildirir.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "lüt-müt" sözünün iki mənası arasında səsləşmə əlaqəsi vardır. Yəni, maddi ehtiyac içində qalmış insanın, ən əsas ehtiyaclarını belə ödəyə bilməməsi, məcazi mənada, "lüt" qalması ilə müqayisə edilir. Bu isə sözün iki mənası arasında semantik bir əlaqə yaradır və onu daha çox təsirli edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz