Maarifləndirmək felinin əsas mənası, bir fərdi və ya bir qrupu (xüsusilə xalqı) elm, bilik, mədəniyyət və savad ilə zənginləşdirmək, onların intellektual və mənəvi səviyyələrini yüksəltmək deməkdir. Bu proses sadəcə məlumat ötürməkdən daha çoxdur; həqiqi maarifləndirmə, tənqidi düşüncənin inkişafına, müstəqil fikir yürütmə qabiliyyətinin artmasına və dünyaya daha geniş bir perspektivdən baxmağa imkan yaradır.
Maarifləndirmə, tarix boyu cəmiyyətin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Cəhalətin qaranlığından çıxış yolunu göstərən bir fənər kimi, insanları ətraf aləmi daha yaxşı anlamağa, öz həyatlarını daha mənalı və məhsuldar qurmağa təşviq edir. Bu, sadəcə kitab oxumağı və ya məktəbdə təhsil almağı deyil, həm də müstəqil araşdırma aparmağı, fərqli fikirlərlə qarşılaşmağı və öz inanclarını tənqidi şəkildə qiymətləndirməyi əhatə edir.
Maarifləndirmə prosesi müxtəlif üsullar vasitəsilə həyata keçirilir: təhsil sistemləri, kütləvi informasiya vasitələri, mədəniyyət tədbirləri, ictimai müzakirələr və s. Hədəf auditoriyaya uyğun olaraq, maarifləndirmənin üsulları və vasitələri də dəyişir. Məsələn, uşaqların maarifləndirilməsi, böyüklərin maarifləndirilməsindən fərqlənir. Ancaq ümumi məqsəd eyni qalır: insanları daha ağıllı, daha müdrik və daha məsuliyyətli olmağa yönəltmək.
Maraqlıdır ki, "maarifləndirmək" sözü yalnız müsbət mənada deyil, bəzən manipulyasiya məqsədi ilə də istifadə edilə bilər. Yəni, yalnız müəyyən bir ideologiyanı, baxışı və ya dünyagörüşünü qəbul etdirmək üçün istifadə oluna bilər. Ona görə də, həqiqi maarifləndirmənin əsas meyarı, fərdi düşüncə azadlığını və tənqidi təfəkkürü təşviq etməsidir.