Mandat [lat. mandatum – tapşırıq] kəlməsi latın dilindən gələrək əsasında "tapşırıq" mənasını daşıyır. Lakin müasir istifadədə bu məna bir qədər genişlənib və müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar əldə edib.
Ən geniş yayılmış mənası, bir şəxsin digər bir şəxsə və ya qrupa müəyyən bir vəzifəni yerinə yetirmək üçün verdiyi səlahiyyətin rəsmi təsdiqidir. Bu səlahiyyət müxtəlif formalarda təzahür edə bilər: yazılı sənəd, şifahi razılaşma və ya qanunla müəyyən olunmuş prosedurlar. Məsələn, seçkilərdə qalib gələn deputatın vətəndaşlardan aldığı səslər ona xalqın iradəsini təmsil etmək üçün mandat verir. Bu mandat ona qanunvericilik fəaliyyətində, vətəndaşların maraqlarını müdafiə etməkdə və s. səlahiyyət verir.
Mandatın əhəmiyyətli bir xüsusiyyəti onun məhdudluğudur. Verilən tapşırıq, səlahiyyət yalnız müəyyən bir çərçivə daxilində etibarlıdır. Mandatın hüdudlarından kənara çıxmaq, səlahiyyətin sui-istifadəsidir və qanunla cəzalandırıla bilər. Məsələn, deputatın seçicilərinin istəklərinə zidd olan qanun layihəsini dəstəkləməsi onun mandatına zidd bir hərəkət kimi qiymətləndirilə bilər.
Bundan əlavə, "mandat" termini diplomatiyada da istifadə olunur. Məsələn, xüsusi bir missiyaya göndərilən nümayəndənin səlahiyyətlərini və vəzifələrini ifadə edən sənəd də mandat adlanır. Bu, onun fəaliyyət dairəsini və həyata keçirə biləcəyi əməliyyatları müəyyən edir.
Qısacası, "mandat" kəlməsi səlahiyyət, etibar və məsuliyyətin vəhdətini əks etdirir. Bu, sadəcə bir tapşırıq deyil, həm də verilən etibarın qorunması və öz üzərinə götürülmüş öhdəliklərin yerinə yetirilməsi deməkdir.