Materiya [lat. materia] Fəlsəfədə materiya anlayışı çox qədim və mürəkkəb bir mövzudur, əsrlər boyu müxtəlif fəlsəfi məktəblər tərəfindən müxtəlif yollarla izah edilmişdir. Lüğətdəki sadə tərifi – "insan şüurundan kənarda və ondan asılı olmayaraq mövcud olan obyektiv varlıq; maddə" – mövzunun mahiyyətini qısaca əks etdirir, lakin tamlığı ilə əhatə etmir.
Materiyanın ən geniş mənası, kainatdakı hər şeyin əsasını təşkil edən, fiziki gerçəkliyi meydana gətirən əsas substansiyadır. Bu, sadəcə stollar, stullar və ya ulduzlar kimi konkret cisimləri deyil, həmçinin enerjini, sahələri, zərrəcikləri və onların qarşılıqlı əlaqələrini də əhatə edir. Yəni, kainatı təşkil edən hər şey, hiss edə bildiyimiz və ya edə bilmədiyimiz hər şey materiyanın müxtəlif formalarından ibarətdir.
Materiyanın xüsusiyyətləri arasında ən əsasları onun obyektivliyi, yəni şüurun mövcudluğundan asılı olmayaraq mövcud olmasıdır. Biz onu müşahidə etməsək də, materiya varlığını davam etdirir. Həmçinin materiya hərəkət edir, dəyişir, inkişaf edir və qarşılıqlı əlaqədədir. Bu dəyişikliklər və qarşılıqlı əlaqələr kainatın dinamikasını müəyyən edir.
Fəlsəfə tarixində materiyanın təbiəti haqqında müxtəlif nəzəriyyələr irəli sürülmüşdür. Məsələn, antik dövrdə Demokritin atom nəzəriyyəsi materiyanın bölünməz hissəciklərdən - atomlardan ibarət olduğunu irəli sürürdü. Müasir fizika isə materiyanın daha mürəkkəb quruluşunu aşkar edərək, onun elementar zərrəciklərdən və onların qarşılıqlı əlaqələrindən meydana gəldiyini göstərir. Bu da materiyanın təbiətinin araşdırılmasının sonsuza qədər davam edəcəyini göstərir.
Beləliklə, "materiya" sözünün tərifi sadəcə "maddə" sözü ilə əvəz edilə bilməz. Çünki bu, sadəcə fiziki bir anlayış deyil, həm də fəlsəfi bir kateqoriyadır ki, kainatın təbiəti, onun quruluşu və inkişafı haqqında ən əsas suallara cavab verməyə çalışır.