Mayıf sözü Azərbaycan dilində əsasən fiziki cəhətdən əlil və ya şikəst olan şəxslər üçün işlənir. Lüğətlərdə "şikəst, əlil, eyibli, nöqsanlı" kimi təriflənsə də, bu söz sadəcə fiziki qüsuru deyil, həm də bu qüsurun yarada biləcəyi məhdudiyyətləri, həyatda yaşam tərzindəki fərqliliyi əks etdirir. Mayıf sözünün kökünün ərəb dilindən gəldiyini nəzərə alsaq, sözün daha geniş bir məna çalarını anlamaq mümkündür. Bu söz sadəcə bir fiziki vəziyyəti deyil, həm də sosial və psixoloji bir vəziyyəti ifadə edə bilər.
Mir Cəlalın misalında olduğu kimi, "Kor olsun, topal olsun, mayıf olsun, övlad olsun!" ifadəsi, övlad sahibi olmağın nə qədər vacib olduğunu vurğulayır. Bu kontekstdə, mayıf olmaq, övlad sahibi olmağın qarşısını almayan bir vəziyyət kimi qəbul edilir. Yəni, hər hansı bir fiziki qüsur, övlad sevincini yaşamaq üçün əngəl deyildir. Bu da sözün yalnız fiziki məhdudiyyəti deyil, həm də sosial qəbulunu əks etdirən bir tərəfini göstərir.
Müasir Azərbaycan dilində, "mayıf" sözü bəzən köhnəlmiş və ya etik cəhətdən qəbul edilməyən bir ifadə kimi qəbul edilə bilər. Daha müasir və qəbul edilən ifadələr "əlil", "əlilliyi olan şəxs" kimi ifadələrdir. Lakin, ədəbiyyatda, tarixi mətnlərdə və ya xalq arasında hələ də istifadə olunan bu söz, tarixi və mədəni kontekstini anlamaq üçün vacibdir. Ona görə də, mayıf sözünü anlamaq, sadəcə lüğətdəki tərifini bilməkdən daha çox şey tələb edir.
Nəticədə, "mayıf" sözü, köhnəliyinə baxmayaraq, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir hissəsini təşkil edir və onu düzgün anlamaq, həm dilin, həm də cəmiyyətin tarixi və sosial mənzərəsini daha yaxşı dərk etməyimizə kömək edir.