izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Meteorit: [yun. meteoros] Kosmik məkanın dərinliklərindən Yer kürəsinin cazibə qüvvəsinə qapılıb, atmosferə girərək səthinə çırpılan qaya parçası və ya metal kütləsi. Bu səma cisimləri, Günəş sisteminin formalaşması dövründən qalan qalıqlar, asteroidlərin toqquşması nəticəsində yaranan parçalar və ya hətta digər planetlərin qırıntıları ola bilər.

Atmosferə sürətlə daxil olduqda, meteorit ətrafındakı havanın sürtünməsi nəticəsində parlayaraq parlaq iz buraxır; bu hadisə "meteor" və ya "ulduz yağışı" adlanır. Lakin, meteora çevrilən bütün kosmik cisimlər yerə çatmayıb yanırlar. Yalnız daha iri və möhkəm olanlar yer səthinə çatıb meteorit olaraq qalırlar. Onların ölçüləri toz dənələrindən tutmuş, bir neçə ton ağırlığında nəhəng kütlələrə qədər dəyişə bilər.

Meteoritlərin tərkibi müxtəlifdir; bəziləri əsasən daşdan, bəziləri isə dəmir və nikeldən ibarətdir. Hətta daş-dəmir meteoritlər də mövcuddur. Onların kimyəvi tərkibi və strukturu alimlərə Günəş sisteminin yaranması və təkamülü haqqında qiymətli məlumatlar verir. Meteoritlərin öyrənilməsi kosmik proseslərin daha dərindən anlaşılmasına, hətta həyatın mənşəyinə dair yeni fərziyyələrin irəli sürülməsinə kömək edir. Belə ki, bəzi meteoritlərdə həyatın əsas "bina daşları" olan üzvi birləşmələr aşkar edilmişdir.

Qısacası, meteoritlər sadəcə göydən düşən daşlar deyil, əksinə, Günəş sisteminin sirli keçmişini açan, elmə əvəzsiz məlumatlar bəxş edən qiymətli kosmik "elçilər"dir. Onların öyrənilməsi kainatın sirlərini aşkar etmək yolunda insanlığın səylərinin vacib bir hissəsini təşkil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz