Metod (yun. μέθοδος – methodos – tədqiqat yolu, üsul) – təbiət, cəmiyyət və düşüncə hadisələrini öyrənmək, dərk etmək, izah etmək və ya dəyişdirmək üçün sistemli və məqsədyönlü şəkildə tətbiq olunan ardıcıl addımların, texnikaların və prosedurların məcmusudur. Bu, sadəcə bir üsul deyil, həm də bu üsulun tətbiqi prosesində əldə olunan nəticələrin təhlili və qiymətləndirilməsini əhatə edir. Metod elmi araşdırmaların, texnoloji proseslərin, hətta gündəlik həyatımızın əsasını təşkil edir.
Metodlar müxtəlif sahələrdə fərqli xüsusiyyətlərə malikdir. Məsələn, riyaziyyatda isbat metodları, təbiət elmlərində eksperimental metodlar, sosial elmlərdə isə sorğu və müşahidə metodları geniş istifadə olunur. Elmin inkişafı ilə yanaşı yeni metodlar yaranır, mövcud olanlar isə təkmilləşdirilir. Hər bir metodun öz üstünlükləri və məhdudiyyətləri vardır, buna görə də tədqiqatçı və ya praktikçi müvafiq vəziyyətə ən uyğun olan metodu seçməlidir.
Mətnə nümunə olaraq verilən "dialektik metod" və "müqayisəli metod" metod anlayışının müxtəlif tətbiq sahələrini əks etdirir. Dialektik metod hadisələrin qarşılıqlı əlaqəsini, inkişafını və ziddiyyətlərin həllini nəzərə alaraq tədqiq edir. Müqayisəli metod isə müxtəlif hadisələr, obyektlər və ya proseslərin oxşar və fərqli cəhətlərini müqayisə etməklə onların mahiyyətini daha yaxşı başa düşməyə imkan verir. Bu iki metod bir-birini tamamlayır və tez-tez birgə tətbiq olunur.
Ümumiyyətlə, metod elmi tədqiqatın, texnologiyanın və həyatın hər bir sahəsində nəticə əldə etmək üçün mühüm vasitədir. Effektiv metodun seçilməsi və düzgün tətbiqi istənilən məqsədə çatmaqda böyük rol oynayır.