Məhbusluq (is.): Həbsdə olma, dustaq olma vəziyyəti. Bu, yalnız fiziki həbsxanada olmanı deyil, həmçinin azadlıqdan məhrum olunmanın, istər fiziki, istərsə də mənəvi məhdudiyyətlərin olduğu hər hansı bir vəziyyəti əhatə edir. Məsələn, ağır xəstəlik səbəbindən çarəsiz vəziyyətdə olan bir insan da özünü müəyyən mənada məhbus kimi hiss edə bilər. Beləliklə, məhbusluq termini sadəcə cinayət törətməklə əlaqəli deyil, həm də daha geniş bir konteksti əhatə edir.
Məhbusluğun müddəti və şərtləri müxtəlif ola bilər. Cinayət törədən şəxslərin məhbusluğu qanunla müəyyən olunmuş cəza müddəti ərzində davam edir və müxtəlif səviyyəli təhlükəsizlik tədbirləri ilə müşayiət olunur. Digər tərəfdən, məsələn, əqli xəstəlik səbəbindən məhbusluq, xəstəliyin müalicəsinə və şəxsin sağalmasına yönəlmiş ola bilər.
Məhbusluq, insan həyatında ağır psixoloji təsirlər yaradan bir vəziyyətdir. Azadlıqdan məhrumluq, sosial əlaqələrin məhdudlaşması, özünü təcrid olunmuş hiss etmək, gələcəyə dair qeyri-müəyyənlik, stres, depresiya və digər psixoloji problemlərə səbəb ola bilər. Məhbusluğun təsiri həm məhbusun özünə, həm də onun ailəsinə və yaxınlarına ağır yüklər qoyur.
Tarix boyu məhbusluq müxtəlif formalarda mövcud olmuşdur. Qədim dövrlərdən başlayaraq, cəza olaraq istifadə edilmiş, eyni zamanda siyasi rəqibləri susdurmaq üçün bir vasitə kimi də tətbiq olunmuşdur. Müasir dövrdə isə məhbusluğun məqsədi, cəzanın icrası ilə yanaşı, cəmiyyətin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və məhbusların reabilitasiyasıdır.
Ona görə də "məhbusluq" sözünün mənasını anlamaq üçün yalnız həbsdə olma faktını deyil, həm də bu vəziyyətin bütün sosial, psixoloji və hüquqi aspektlərini nəzərə almaq vacibdir.