Məhdudlayıcı sifəti, əsasən bir şeyin miqdarını, həcmini, əhatə dairəsini və ya imkanlarını məhdudlaşdıran, müəyyən bir çərçivəyə salan xüsusiyyəti ifadə edir. Sadəcə "məhdud edən" və ya "məhdudlaşdıran" demək deyil, daha çox bu məhdudiyyətin qəsdən tətbiq edildiyini, bir növ nizamlama və ya idarəetmə vasitəsi olduğunu vurğulayır.
Məsələn, "məhdudlayıcı qanunlar" deyəndə, müəyyən hərəkətləri qadağan edən və ya cəzalandıran qanunvericilik aktlarından bəhs edirik. Bu qanunlar sosial nizamı qorumaq, hüquqların təmin edilməsini tənzimləmək və ya ictimai maraqları müdafiə etmək məqsədi daşıyır. Yəni, bir növ məhdudiyyət olsa da, bu məhdudiyyətin arxasında müəyyən bir məqsəd və ya fayda durur.
Məhdudlayıcı amil kimi təbiətdə də rast gəlirik. Məsələn, iqlim şəraiti bir bitkinin böyüməsini məhdudlaşdıran bir amil ola bilər. Burada məhdudlaşdırma qəsdən deyil, təbii şəraitin nəticəsidir. Ancaq bu məhdudiyyətin nəticəsini anlamaq, onunla mübarizə aparmaq və ya uyğunlaşmaq üçün əhəmiyyətlidir. Beləliklə, "məhdudlayıcı" sözü həm süni, həm də təbii səbəblərdən yaranan məhdudiyyətləri ifadə edə bilər.
Elmi araşdırmalarda da "məhdudlayıcı amil" termini tez-tez işlədilir. Bu, eksperimentin nəticəsini təsir edə biləcək, ancaq nəzarət edilməyən faktorları ifadə edir. Məsələn, bir təcrübədə iştirakçıların sayının məhdud olması nəticələrin ümumiləşdirilməsini məhdudlaşdıran bir amil ola bilər. Beləliklə, "məhdudlayıcı" sözü müxtəlif sahələrdə geniş istifadə olunur və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edir.
Qısacası, "məhdudlayıcı" sözü sadəcə bir şeyin məhdudlaşdırılmasını deyil, həm də bu məhdudiyyətin səbəblərini, məqsədlərini və nəticələrini nəzərə almağı tələb edir. Bu sözün dərin mənasını başa düşmək, müxtəlif sahələrdə daha dəqiq və aydın fikirlər ifadə etməyə imkan verir.