izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məhsullu sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "məhsuldar" sözünün sinonimi kimi qeyd olunsa da, arasında incə bir fərq vardır. "Məhsuldar" daha çox kəmiyyət və keyfiyyət baxımından yüksək məhsul verənə aiddir. Məsələn, "məhsuldar torpaq" deyəndə həm bol məhsul verən, həm də keyfiyyətli məhsul verən torpağı nəzərdə tuturuq. "Məhsullu" isə əsasən kəmiyyətə, bol məhsul verənliyə fokuslanır. Keyfiyyətə toxunsa da, əsas vurğu miqdar üzərindədir. Belə ki, "məhsullu il" ifadəsində bol məhsul gətirən ili ifadə edir. Keyfiyyət amili isə burada ikinci dərəcəlidir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "məhsul" kökünə "-lu" şəkilçisinin əlavə olunması ilə əmələ gəlmişdir. "-lu" şəkilçisi "malik olma", "sahib olma" mənasını ifadə edir. Yəni, "məhsullu" "məhsul sahibi olan", "məhsul verən" mənasını verir. Bu mənada, "məhsuldar"dan daha konkret və dar məna daşıyır.

Cümlə içərisində istifadəsinə nümunələr:

  • Məhsullu bir il keçirdik: Bu cümlədə bol məhsul əldə edilmiş ili ifadə edir. Keyfiyyət amili əhəmiyyətsizdir.
  • Məhsullu bağ: Bu cümlədə bol meyvə verən bağ nəzərdə tutulur. Keyfiyyət də yüksək ola bilər, amma vurğu kəmiyyət üzərindədir.
  • Məhsullu yerlər: Bol məhsul verən əraziləri ifadə edir. Yenə də kəmiyyət önəmlidir.
  • O, məhsullu bir yazıçılıq fəaliyyəti göstərir: Bu cümlədə isə, yazıçının çoxlu əsər yazdığını ifadə edir, bu əsərlərin keyfiyyəti ayrıca qiymətləndirilə bilər.

Qısacası, "məhsullu" və "məhsuldar" sözləri sinonim olsa da, "məhsullu" daha çox kəmiyyətə, "məhsuldar" isə həm kəmiyyət, həm də keyfiyyətə yönəlmişdir. Kontekstdən asılı olaraq, bir sözün digərinin əvəzinə işlənməsi mənası dəyişə bilər, lakin bu incə fərqin nəzərə alınması daha düzgün və dəqiq ifadə üçün vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz