Məktəbyanı sifəti, əsasən coğrafi vəziyyəti ifadə edərək, bir obyektin məktəbə yaxınlığını, onunla qonşuluğunu bildirir. Bu yaxınlıq həm fiziki məsafə baxımından, həm də məcazi mənada (məsələn, məktəbin təsiri altında olan, onunla bağlı) başa düşülə bilər. "Yaxınlıq" anlayışı isə konkret məsafəni deyil, daha çox əlaqəni, qonşuluğu, yaxınlığı ifadə edir. Məsələn, "məktəbyanı ərazi" deyərkən məktəbin ətrafında yerləşən sahəni nəzərdə tuturuq. "Məktəbyanı bina" deyəndə isə məktəbə yaxın yerləşən binanı nəzərdə tuturuq.
Sözün mənşəyinə gəldikdə, "məktəb" sözünün tərkib hissəsi kimi "yana" şəkilçisinin əlavə olunması ilə əmələ gəlmişdir. "Yana" şəkilçisi "yaxınlığında", "yanında" mənalarını verir. Beləliklə, "məktəbyanı" sözü "məktəbin yanında olan" mənasını tam olaraq ifadə edir.
Məktəbyanı sözünün işlənməsinə dair nümunələr:
- Məktəbyanı bağça: Məktəbə yaxınlıqda yerləşən bağça.
- Məktəbyanı ərazi: Məktəbin ətrafını əhatə edən ərazi.
- Məktəbyanı yol: Məktəbə gedən yol, ya da məktəbin yanında keçən yol.
- Məktəbyanı bina: Məktəbə yaxınlıqda yerləşən bina.
- Məktəbyanı təcrübə sahəsi: Məktəbə məxsus və ya onunla sıx əlaqəli təcrübə aparılan sahə. Bu, həm fiziki yaxınlığı, həm də məktəbin təhsil prosesinə birbaşa bağlı olmasını göstərir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "məktəbyanı" sözü daha çox coğrafi mövqe bildirən sifət kimi istifadə olunur. Ancaq kontekstdən asılı olaraq, məktəblə bağlı digər əlaqələri də ifadə edə bilər. Məsələn, "məktəbyanı fəaliyyət" desək, bu, məktəbin təşkil etdiyi və ya məktəblə bağlı olan fəaliyyəti bildirər.