Məram (ər. مرام - mirām) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən istək, arzu, dilək və tələbi ifadə edir. Bu mənada "məramı həyata keçirmək" ifadəsi bir insanın istək və arzularını gerçəkləşdirmək səylərini bildirir. Bu məna daha çox şəxsi, subyektiv istəklərə yönəlib.
Lakin məram sözünün daha geniş və çox işlənən mənası məqsəd, niyyət və qəsddir. Bu mənada "məramına çatmaq" ifadəsi bir işin, layihənin və ya hədəfin uğurla başa çatdırılmasını ifadə edir. Bu isə daha obyektiv, konkret bir məqsədə nail olmağı bildirir. Burada subyektiv istəkdən daha çox planlı və düşünülmüş bir hərəkət, niyyət ön plana keçir. Molla Nəsrəddin kimi klassik ədəbiyyat nümunələrində də məram sözü, əsasən bu ikinci mənada, yəni niyyət, məqsəd kimi işlənir.
Məram sözünün kökü olan ərəbcə "mirām" sözü "məqsəd", "niyyət", "arzu" mənalarını ifadə edir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və sözün əsas mənası dəyişməsə də, zamanla fərqli kontekstlərdə və müxtəlif mənalı çalarlarda işlənərək zəngin bir leksik əhatəyə sahib olmuşdur. Məsələn, "məramı pakdır" ifadəsi insanın təmiz niyyətini, "məramı pisdir" ifadəsi isə şər niyyətini bildirir.
Beləliklə, "məram" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasən istək, arzu, dilək, tələb, məqsəd, niyyət və qəsd kimi mənaları əhatə edir. Sözün işlənmə üslubu da müxtəlifdir: gündəlik danışıq dilindən tutmuş ədəbi əsərlərədək geniş bir spektrdə istifadə olunur.