izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

“Mərəköçdüm” sözü Azərbaycan dilində nadir hallarda rast gələn, əsasən şifahi nitqdə istifadə olunan bir sözdür və tam olaraq standart dilin leksikasına daxil deyil. Lüğətlərdə “bax mərə-mərə” kimi tərifi, sözün əsl mənasını tam əks etdirmir. Əslində, “mərəköçdüm” sözünün mənası “bir şeyin sürətlə və qeyri-iradi olaraq yerini dəyişməsi, qaçması, qopması, tullanması” kimi izah edilə bilər. Sözün tərkibi “mərə” və “köçdüm” felindən ibarətdir. “Mərə” sözü burada təkrarlanan hərəkəti, sürətli və nəzarətsiz hərəkəti bildirir. “Köçdüm” isə hərəkət etmə, yerini dəyişmə mənasını verir. Beləliklə, sözün ümumi mənası “birdən-birə, sürətlə, qəfil yerini dəyişdi” və ya “qopub uçdu, tullanıb qaçdı” kimi ifadə oluna bilər. Bu səbəbdən, sadəcə “bax mərə-mərə” tərifi qeyri-kafi və qeyri-dəqiqdir.

Əsərdəki nümunədə (“Birinin adı mərəköçdümdür”) “mərəköçdüm” sözü oyunun adını təşkil edir. Oyunun necə oynandığı məlum olmasa da, adından onun sürətli, qəfil hərəkətlər tələb edən bir oyun olduğu ehtimal olunur. Sözün kontekstdə işlənməsi onun mənasını daha aydınlaşdırır. Əgər oyun zamanı bir şey sürətlə bir yerdən başqa yerə köçürsə, və ya oyunçular qəfil hərəkətlər edərsə, bu ad oyunun mahiyyətini yaxşı ifadə edər.

Dil tarixi baxımından “mərə” sözünün mənşəyi tədqiq edilməlidir. Ehtimal ki, bu söz əsasən şifahi dilin tərkib hissəsi olaraq, yazılı dilə az daxil olmuşdur. Dialekt xüsusiyyətlərini daşıyır və geografiq sərhədlərə bağlı olaraq fərqli mənalarda işlənə bilər. “Mərəköçdüm” sözünün etimoloji araşdırması onun mənasını daha yaxşı anlamaq üçün zəruridir.

Nəticə olaraq, “mərəköçdüm” sözü, dəqiq və əhatəli tərif tələb edən, az rast gələn bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, ümumi olaraq sürətli və qəfil hərəkəti bildirir. Daha ətraflı tədqiqatlar sözün mənşəyini və istifadə sahələrini aydınlaşdıracaqdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz