Mərhum (ərəbcə مَرْحُوم - mərḥūm kökündən törəmişdir) sifətdir. Əsas mənası "Allah tərəfindən rəhmətə gəlmiş, rəhmət olunmuş" deməkdir. Lüğətlərdə qeyd edildiyi kimi, ümumi mənada "ölmüş", "vəfat etmiş", "rəhmətə getmiş" kimi izah olunsa da, bu təriflər mənasının tamlığını əks etdirmir. "Mərhum" sadəcə olaraq ölüm faktını deyil, ölən şəxs haqqında müsbət bir qəbulu, ona olan hörməti və rəhmət hisslərini də ifadə edir. Ona görə də, "ölmüş" kimi neytral bir sözün əvəzinə işlədilir.
"Mərhum" sözü, əsasən, hörmət və ehtiram ifadə etmək üçün vəfat etmiş şəxslər haqqında danışarkən istifadə olunur. Sadəcə bir ölüm faktını bildirmək üçün istifadə edilmir. Məsələn, "ölmüş adam" demək əvəzinə, "mərhum adam" deyərək, həm ölümü, həm də bu adama olan hörməti bildiririk. Sözün bu mənalı çalarını nəzərə alaraq, onu "rəhmətə gedən", "xeyirxah yaddaşlarda qalan" kimi də tərcümə etmək olar.
Misal olaraq, "Mərhum atanızın adı nədir?" cümləsindəki "mərhum" sözü, sadəcə atanın vəfat etdiyini deyil, həm də soruşanın atanın xatirəsinə hörmət etdiyini bildirir. Bu, sadəcə "atanızın adı nədir?" cümləsindən fərqli olaraq, soruşmada daha nəzakətli və ehtiram dolu bir üslubu ifadə edir. "Mərhum prezident" və ya "mərhum ədəbiyyatçı" ifadələrində də bu hörmət və ehtiram hissi daha aydın şəkildə özünü göstərir.
Qısaca desək, "mərhum" sözü, yalnız "ölmüş" mənasını vermir, eyni zamanda danışanın vəfat etmiş şəxs haqqında olan müsbət münasibətini, hörmət və rəhmət hisslərini ifadə edən bir sifətdir və bu mənada "ölmüş" sözünün daha incə və zərif bir əvəzedicisi sayılır.