Miqdar (ər. مقدار) sözü əsasən sayı, kəmiyyəti, həcmi və ya ölçünü ifadə edən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "say, qədər, kəmiyyət" kimi tərif edilməsi onun geniş məna spektrini tam əks etdirmir. Miqdar, konkret bir rəqəm və ya ölçü vahidi ilə ifadə oluna bildiyi kimi, qeyri-müəyyən, təxminən bir miqdarı da ifadə edə bilər.
Mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, ümumiyyətlə "nə qədər" sualına cavab verir. Bu cavab tam dəqiq bir rəqəm ola bilər (məsələn, "kitabxanada 500 kitab var" - burada 500 kitab miqdardır) və ya təxminən bir qiymətləndirmə ola bilər (məsələn, "çox miqdarda yağış yağdı" - burada yağışın miqdarı dəqiq ölçülməyib, ancaq çox olduğunu ifadə edir).
Miqdar sözü riyaziyyat, fizika, kimya və digər elmlərdə də geniş istifadə olunur. Bu elmlərdə miqdar konkret ölçü vahidləri ilə (metr, qram, litr, mol və s.) ifadə olunur. Gündəlik nitqdə isə miqdar daha çox keyfiyyətsiz, təxminən bir kəmiyyəti göstərmək üçün işlədilir ("bir miqdar pul", "az miqdarda duz").
Fərqli cümlələrdə işlənməsinə dair nümunələr:
- Dəqiq miqdar: "Suyun qaynama temperaturu 100 dərəcə Selsi miqdarıdır."
- Qeyri-dəqiq miqdar: "Çay süfrəsində çox miqdarda şirniyyat var idi."
- Müqayisədə miqdar: "Bu il əvvəlki illərlə müqayisədə daha çox miqdarda yağış yağdı."
- Abstrakt miqdar: "Onun səyləri miqdarca çox olsa da, nəticəsi qənaətbəxş olmadı."
Yekun olaraq, "miqdar" sözünün mənasını yalnız "say, qədər, kəmiyyət" kimi tərif etmək yetərli deyil. Onun mənası kontekstdən, işləndiyi sahədən və istənilən ifadədən asılı olaraq dəyişir. Həm dəqiq ölçüləri, həm də təxminən kəmiyyətləri ifadə edə bilən çoxmənalı bir sözdür.