Miskinlik sözü Azərbaycan dilində geniş məna çalarlarına malik olan bir termindir. Sadəcə "fağırlıq" mənası ilə kifayətlənmək onun zəngin leksik imkanlarını tam əks etdirmir. Lüğətlərdəki "fağırlıq, bədbəxtlik, biçarəlik, yazıqlıq, acizlik, düşkünlük" tərifləri miskinliyin əsas komponentlərini əhatə etsə də, onun emosional və sosial kontekstlərdəki nüanslarını tam ortaya qoymur.
Miskinlik, əsas etibarilə, maddi ehtiyac içində olmaq, yoxsulluq demək olsa da, bununla yanaşı, mənəvi tənəzzül, ümidsizlik, həyata qarşı passivlik və acizlik kimi halları da özündə ehtiva edir. Belə ki, "miskin" olan şəxs sadəcə kasıb deyil, eyni zamanda həyatın çətinlikləri qarşısında ruhdan düşmüş, özünü aciz hiss edən, köməyə ehtiyacı olan biri kimi təsvir olunur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "miskin" sözünün kökü qədim türk dillərindəki "miskin" və ya oxşar formalardan gəldiyi güman edilir. Bu kökün mənası isə "zəif", "ağır", "xəstə" və ya "qocalmış" kimi müxtəlif halları əhatə edirdi. Zaman keçdikcə bu mənaların üstünə maddi ehtiyac və mənəvi tənəzzül əlavə olunmuş və nəticədə "miskinlik" anlayışı formalaşmışdır.
Miskinlik, müxtəlif ədəbi nümunələrdə və gündəlik dil istifadəsində fərqli kontekstlərdə işlənə bilir. Məsələn, "Miskinlik yetər; Qalx! Oyan, oyan, oyan!" misalında miskinlik, passivlik və ümidsizliyi ifadə edən bir vəziyyət kimi təsvir edilir və bu vəziyyətdən çıxmaq çağırışı edilir. Başqa bir nümunədə isə "Onun miskinliyi ürəyimi ağrıdır" cümləsində miskinlik, sadəcə maddi yoxsulluğu deyil, həm də bu şəxsin mənəvi əzablarını, acizliyini, bədbəxtliyini bildirər.
Yekun olaraq, miskinlik sözü sadə bir mənadan uzaq, kompleks və çoxşaxəli bir anlayışı əks etdirir. Onun düzgün anlaşılması, sözün yalnız leksik mənasını deyil, həm də kontekstini, ədəbi və sosial mədəniyyətə olan bağını nəzərə almağı tələb edir.