Mişarlatmaq sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir fe'ldir və əsasən "mişar vasitəsilə kəsmək" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "mişarla kəsdirmək" tərifi qısa olsa da, sözün işlənmə kontekstini tam əhatə etmir. Mişarlatmaq həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənə bilər.
Konkret mənası: Bu mənada mişarlatmaq, bir cismi, ümumiyyətlə taxta, metal və ya digər bərk materialları, mişar vasitəsilə hissələrə ayırmaq, kəsmək deməkdir. Məsələn: "Döşəmə taxtalarını mişarlatmaq", "borunu mişarlatmaq", "ağacı mişarlatmaq" kimi cümlələrdə olduğu kimi. Bu halda, mişarla kəsmə prosesi dəqiq və konkret olaraq ifadə olunur. Mişarın növü (əyri mişar, dairəvi mişar, əlcəzaz mişar və s.) kontekstdən asılı olaraq fərqli ola bilər, lakin hər halda mişar vasitəsi ilə kəsmə hərəkəti ön plana çıxır.
Məcazi mənası: Daha az istifadə olunsa da, mişarlatmaq sözü məcazi mənada da işlənə bilər. Bu zaman bir şeyi hissələrə ayırmaq, parçalaymaq, bölmək mənasını ifadə edə bilər. Məsələn, "Problemi mişarlatmaq" ifadəsi problemi kiçik hissələrə bölərək həll etmək cəhdini bildirə bilər. Lakin bu məcazi işlənmə, konkret mənadan daha az yaygındır və kontekstdən asılı olaraq başqa sözlərlə əvəz edilə bilər.
Etimalogiyası: Sözün kökü "mişar" sözündəndir. "Mişar" fars mənşəli bir sözdür və "kəsmək aləti" mənasını verir. "-latmaq" isə Azərbaycan dilində fe'l düzəldən əlavədir. Beləliklə, "mişarlatmaq" sözü, "mişarla kəsmə hərəkətini" göstərən bir fe'ldir.
Fərqli cümlələrdə işlənmə nümunələri:
- Taxta lövhəni mişarlatmaq üçün iti bir mişara ehtiyac var.
- Qoca ağacı mişarlatmaq çox çətin oldu.
- Məsələni həll etmək üçün onu kiçik hissələrə, yəni mişarlatmaq lazımdır.
- Əməliyyat zamanı sümüyü mişarlatmaq lazım oldu.