Monqollar – ismi Monqolustan Xalq Respublikasının və Çin Xalq Respublikasında yerləşən Daxili Monqoliya Muxtar Vilayətinin əsas əhalisini təşkil edən türk dillərinin monqol qrupuna aid olan xalqdır. Bu etnonim, Monqol dilindən gəlir və tarixən geniş ərazilərə yayılmış Monqol İmperiyasının əsas əhalisini təşkil etmişdir. "Monqol" sözünün etimologiyası tam aydın olmasa da, müxtəlif fərziyyələr mövcuddur. Bəzi alimlər, sözün "dəniz" və ya "okean" mənasını verən kökdən törədiyini, bəziləri isə "davamlı", "əzəmətli" kimi mənaları əks etdirən köklərlə əlaqələndirirlər. Lakin bu fikirlər hələ də elmi müzakirə mövzusudur.
Monqol xalqı zəngin mədəniyyətə, tarixə və unikal dilə malikdir. Onlar min illər boyu geniş ərazilərdə köçəri həyat tərzi sürmüş, dənizçilikdən tutmuş heyvandarlığa qədər müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərmişlər. Monqolların tarixi Çingiz xan və onun varisləri tərəfindən qurulmuş nəhəng Monqol İmperiyası ilə sıx bağlıdır. Bu imperiya, Avropa və Asiyanın geniş ərazilərini əhatə edərək, dünya tarixinə əhəmiyyətli təsir göstərmişdir.
Müasir dövrdə Monqollar əsasən Monqolustan və Daxili Monqoliyada yaşasalar da, dünyanın müxtəlif ölkələrində də diaspora əhalisi vardır. Onların mədəniyyəti, ənənələri və dili qorunub saxlanılır və inkişaf etdirilir. Monqol dili, yazılı ədəbiyyata malik olan bir dildir və müxtəlif dialektlərə bölünür. Monqolların həyat tərzində köçəri həyat tərzinin izləri bu gün də qalmaqdadır, ancaq sənayeləşmə və urbanizasiya prosesləri onların həyat tərzində dəyişikliklərə səbəb olmuşdur.
Cümlədə necə işləndiyinə nümunələr:
- Monqollar tarixən çox bacarıqlı atçılar olublar.
- Monqol mədəniyyəti zəngin və rəngarəngdir.
- Çingiz xan Monqol imperiyasının banisidir.
- Monqol dili türk dillərinin monqol qrupuna aiddir.
- Monqollar əsasən heyvandarlıqla məşğul olurlar.