Möcüzə (ər. mu'cize) sözü ərəb mənşəlidir və əslində "işarə", "möcüzəvi işarə" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə dini kontekstdə izah edilməsinə baxmayaraq, möcüzə anlayışı daha geniş və çoxcəhətlidir. Ən əsas xüsusiyyəti hadisənin qeyri-adi, gözlənilməz və izah olunmaz olmasıdır. Bu qeyri-adilik elmi biliklərin mövcud səviyyəsi ilə izah oluna bilməyən, qanunauyğunluqlardan kənarda baş verən bir hadisə kimi qəbul olunur.
Dini kontekstdə, möcüzələr ümumiyyətlə ilahi qüvvənin sübutu kimi qəbul edilir. Tanrının və ya ali varlığın mövcudluğunu və gücünü göstərən, insanın təbii qabiliyyətlərinin və elmi biliklərinin xaricində baş verən fövqəltəbii hadisələrdir. Bu növ möcüzələr müqəddəs kitablarda, dini ədəbiyyatlarda və əfsanələrdə tez-tez təsvir olunur. Məsələn, Quranda Musa peyğəmbərin əsəsi ilə dəniz parçalanması, İsanın ölüləri diriltməsi və s. hadisələr möcüzə kimi qələmə verilir.
Lakin, möcüzə anlayışı yalnız dini çərçivə ilə məhdudlaşmır. Gündəlik həyatda da, gözlənilməz, xoşbəxt və ya əksinə, faciəli hadisələr "möcüzə" kimi qəbul edilə bilər. Məsələn, ağır xəstəliyi dəf edən bir insanın sağalması, qəza nəticəsində xilas olma, qeyri-mümkün görünən bir işi uğurla başa çatdırmaq "möcüzəvi" adlandırıla bilər. Bu hallarda möcüzə, insanın gözləntilərini, təsəvvürlərini aşan, qeyri-adi bir hadisə kimi təsvir edilir. Burada ilahi müdaxilədən daha çox, təsadüf, şans və ya insanın özünün inadkarlığı və mübarizəsi nəzərdə tutulur.
Beləliklə, möcüzə anlayışı kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar kəsb edir. Dini kontekstdə ilahi qüvvənin göstəricisi, gündəlik həyatda isə qeyri-adi, gözlənilməz və izah olunmaz bir hadisə kimi təfsir oluna bilər. Ancaq hər iki halda da möcüzə, insanın adi təcrübəsinin hüdudlarından kənara çıxan bir şeydir.