Muğayat (ər. müqəyyəd) sözü Azərbaycan dilində qorumaq, qayğı göstərmək, diqqət etmək, gözət etmək mənalarında işlənir. Əsasən bir şeyə və ya birinə qarşı diqqətli olmaq, zərər verməmək, təhlükədən qorumaq kimi mənaları əhatə edir. Kökü olan ərəb sözü "müqəyyəd" "qorunmuş, qorunan, ehtiyatlı" mənasını verir. Bu da muğayat sözünün əsas mənasının "qoruma" üzərində qurulduğunu göstərir.
Muğayat sözü, yalnız bir əşyanı və ya heyvanı qorumaq mənasında deyil, həm də insanlara, xüsusilə uşaqlara, xəstələrə, qocalara qarşı diqqət və qayğı göstərməyi ifadə edir. Məsələn, "Uşaqdan muğayat ol" ifadəsi, uşağın sağlamlığına, təhlükəsizliyinə diqqətli olmağı, ona qarşı qayğıkeş olmağı bildirir. Burada sadəcə fiziki qoruma deyil, həm də psixoloji qayğı, ehtiyaclarına cavab vermək kimi mənalar da var.
Muğayat sözünün işlənməsində bir sıra nüanslar mövcuddur. "Muğayat olmaq" deyimi aktiv bir qoruma və qayğı göstərməni ifadə edirsə, "Muğayatda olmaq" ifadəsi daha çox passiv qorunma və qayğı altında olmağı bildirir. Məsələn, "O, valideynlərinin muğayatında idi" ifadəsi şəxsin qayğı altında olduğunu, onun təhlükəsizliyi və rifahı üçün valideynlərinin çalışdığını bildirir.
Muğayat sözünün sinonimləri arasında "qorumaq", "qayğı göstərmək", "diqqət etmək", "gözət etmək", "ehtiyatlı olmaq" kimi sözlər göstərilə bilər. Lakin bu sinonimlərin hər biri muğayat sözünün tam mənasını ifadə etmir. Muğayat sözü bu sinonimlərdən daha geniş bir məna spektrini əhatə edir və bir az daha emosional rəng daşıyır.
Ümumiyyətlə, muğayat sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir hissəsini təşkil edir və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlədilə bilən çoxcəhətli bir sözdür.