Mübaliğəli (sıfat): Bu söz, əsasən bir şeyin həqiqətdən daha böyük, daha çox, daha yüksək, daha güclü və ya daha əhəmiyyətli göstərilməsi məqsədilə istifadə olunan ifadə vasitəsidir. Mübaliğəli ifadələr, həqiqəti bir qədər şişirtməklə, məqsədə çatmaq üçün duyğuları gücləndirmək, təsiri artırmaq və ya sadəcə əyləncəli bir təsir yaratmaq üçün istifadə olunur. Həqiqi mənası ilə deyil, obrazlı, emosional bir mənada işlənir. Mübaliğəli ifadələr hər zaman həqiqəti tam əks etdirmir və onların həqiqətə uyğunluğunun yoxlanılması vacibdir.
Etimalogiyası: Söz "mübaliğə" felindən əmələ gəlib. "Mübaliğə" (ərəb mənşəli) həddindən artıq söz demək, gerçəkliyi şişirtmək, artırmaq mənalarını verir. "-li" əlavəsi isə sifət bildirir. Beləliklə, "mübaliğəli" "mübaliğə ilə bağlı olan", "mübaliğə içində olan" mənalarını ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun mübaliğəli danışığı hamını güldürdü. (Burada mübaliğənin əyləncəli tərəfi vurğulanır.)
- Mübaliğəli iddialarla heç kimə inandıra bilməzsən. (Burada mübaliğənin inandırıcı olmaması vurğulanır.)
- Rəvayətlərdə mübaliğəli hekayələr çoxdur. (Burada mübaliğənin əfsanəvi və ya ədəbi kontekstdə işlənməsi göstərilir.)
- Mübaliğəli təsvirləri ilə mənzərəni gözəl şəkildə canlandırdı. (Burada mübaliğənin bədii təsir gücü vurğulanır.)
- Mübaliğəli bir dildə ona olan sevgisini ifadə etdi. (Burada mübaliğənin duyğuları ifadə etmək üçün işlənməsi göstərilir.)
Fərqləndirmə: Mübaliğəli ifadələr hiperbol, metafora kimi bədii vasitələrlə sıx əlaqəlidir, lakin onlardan fərqlənir. Hiperbol həddən artıq şişirtməyə əsaslanırken, mübaliğəli ifadələr daha geniş mənada istifadə olunur və hər zaman hiperbol dərəcəsində şişirtməni ifadə etməyə bilər. Metafora isə bir şeyin başqa bir şeylə müqayisə olunmasına əsaslanır, mübaliğə isə əsasən miqdar və keyfiyyətin həddən artıq göstərilməsindədir.