izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mücərrədlik (ərəb. مُجَرَّد - mücərred - ayrılmış, təmizlənmiş, soyulmuş deməkdir) fəlsəfi və dilçilik baxımından konkretlik əksini təşkil edən bir anlayışdır. Konkret şeylərin, hadisələrin, varlıqların əksinə olaraq, mücərrədlik hissi, düşüncə, anlayış, keyfiyyət, kəmiyyət, əlaqə kimi maddi aləmə aid olmayan, duyğularla qavranılmayan, ancaq ağıl vasitəsilə dərk edilən məfhumları əhatə edir. Mücərrəd anlayışlar, konkret cisimlərdən ayrılmış, onlardan mücərrədləşdirilmiş xüsusiyyətləri, əlamətləri ifadə edir.

Dilçilikdə mücərrədlik əsasən isim və sifətlərdə özünü göstərir. Məsələn, "ədalət", "sevgi", "söz azadlığı", "həqiqət" kimi isimler konkret bir formaya malik deyillər, ancaq insan tərəfindən qavranılan və təsəvvür edilən mənəvi, intellektual və ya sosial anlayışları ifadə edirlər. Sifətlərdə isə "ağıllı", "qüvvətli", "gözəl" kimi keyfiyyətləri ifadə edən sözlər mücərrədliyə misal ola bilər. Bu sözlər konkret bir obyektə bağlı olmadan, ümumi bir xüsusiyyəti ifadə edir.

Mücərrədlik, elm və fəlsəfədə də vacib rol oynayır. Elmi nəzəriyyələr, qanunlar, konsepsiyalar çox vaxt mücərrəd anlayışlara əsaslanır. Bu anlayışlar vasitəsilə dünya haqqında daha ümumi, daha dəqiq və daha sistemli bir təsəvvür yaradılır. Fəlsəfədə isə mücərrədlik, varlığın mahiyyəti, biliyin təbiəti, əxlaq və ədalət kimi fundamental məsələlərin tədqiqində mühüm vasitədir.

Cümlə içərisində işlənmə nümunələri:

  • O, həyatın mücərrədliklərini dərk edirdi.
  • Mücərrəd rəsm əsərləri hər kəsə anlaşılan deyil.
  • Sevgi mücərrəd bir anlayış olmasına baxmayaraq, həyatımızda mühüm rol oynayır.
  • Mühazirədə mücərrəd riyaziyyat anlayışları izah edildi.
  • Onun mücərrəd düşüncəsi praktik həyatda çətinliklər yaradırdı.
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz