Müdrikcəsinə sözü Azərbaycan dilində sifət və zərf kimi işlənən bir söz birləşməsidir. Əsasən "müdrik" sözündən törəmədir və əsas sözün mənasını, yəni ağıllı, hikmətli, təcrübəli olma xüsusiyyətini daha zərif və yumşaq şəkildə ifadə edir. "Müdrik" sözü ilə müqayisədə "müdrikcəsinə" daha çox bir hərəkətin və ya söylənilən sözlərin xarakterini, üslubunu təsvir edir.
Mənşəyi: Sözün əsası olan "müdrik" farsca "مُدْرِک" (mudrik) sözündəndir. "Dərək" (دَرَک) "qavrama, dərk etmə" mənasını verir. "Mü-" isə "həddən artıq, çox" mənasında artırma əlavəsidir. Beləliklə, "müdrik" "çox şey qavrayan, dərk edən, ağıllı" mənasını ifadə edir. "-cəsinə" isə türk dillərinə məxsus bir şəkilçi olub, hərəkətin və ya keyfiyyətin tərzini, şəklini bildirir. Yəni, "müdrikcəsinə" "müdrik kimi, ağıllıcasına" mənasını ifadə edir, lakin bu məna daha çox hərəkət və nitqin tərzini vurğulayır.
İzahı və nümunələr: "Müdrikcəsinə" sözü həm sifət, həm də zərf kimi işlənə bilər:
- Sifət kimi: "O, müdrikcəsinə bir baxışla ətrafına nəzər saldı." (Burada "müdrikcəsinə" baxışın xüsusiyyətini, ağıllı və düşüncəli olmasını ifadə edir.)
- Zərf kimi: "Müdrikcəsinə cavab verdi." (Burada "müdrikcəsinə" cavabın verilmə tərzini, ağıllı və düşünülmüş şəkildə verilməsini ifadə edir.) "Müdrikcəsinə məsləhət verdi." (Müdrikcəsinə sözü burada məsləhətin verilmə üsulunu ifadə edir; ağıllı, düşünülmüş və faydalı bir şəkildə verilən məsləhət.)
Sinonimlər: "Müdrikcəsinə" sözünün sinonimləri arasında "ağıllıcasına", "hikmtli şəkildə", "düşüncəli şəkildə", "təcrübəli şəkildə" kimi sözlər göstərilə bilər. Lakin bu sinonimlərin hamısı "müdrikcəsinə"nin ifadə etdiyi incəliyi və zərifliyi tam əks etdirmir.
Qeyd: "Müdrikcəsinə" sözü daha çox ədəbi üslubda işlənərək, nitqə incəlik və zənginlik qatır.