Müəyyənləşdirmək (f.): Bu fe'l, bir şeyin qeyri-müəyyən və ya qaranlıq olan halını aradan qaldıraraq, onu dəqiq və aydın şəkildə təsvir etmək, bildirmək və ya tanımaq mənasını verir. Həm konkret, həm də abstrakt anlayışlara tətbiq oluna bilər. Əsas məqsəd, qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırmaq və mövzunu daha dəqiq bir formaya gətirməkdir.
Sinonimlər: Müəyyənləşdirmək sözü bir çox sinonimə malikdir və kontekstdən asılı olaraq bunlardan biri daha uyğun ola bilər. Bu sinonimlər arasında təyin etmək (bir şeyə konkret bir dəyər, xüsusiyyət və ya funksiya vermək), aydınlaşdırmaq (qaranlıq məqamları aydınlaşdırmaq, anlaşılmanı asanlaşdırmaq), qəti şəklə salmaq (bir şeyə son forma vermək, dəyişməz hala gətirmək), konkretləşdirmək (abstrakt bir anlayışı daha konkret hala gətirmək, misallar vermək), və dəqiqləşdirmək (məlumatı daha dəqiq və doğrusunu əks etdirən hala gətirmək) sayıla bilər. Məsələn, "Vaxtı müəyyənləşdirmək" ifadəsində "təyin etmək" və ya "dəqiqləşdirmək" daha uyğun gələ bilər, halbuki "məsələnin mahiyyətini müəyyənləşdirmək" ifadəsində "aydınlaşdırmaq" daha münasibdir.
Etimologiya: "Müəyyənləşdirmək" sözü "müəyyən" sözündən törəmişdir. "Müəyyən" sözü isə ərəb mənşəlidir və "məlum", "bilinən", "təyin olunmuş" mənalarını verir. "-ləşdirmək" əlavəsi isə bir işi həyata keçirmək, bir hala salmaq mənasını əlavə edir.
Cümlə nümunələri:
- Tədqiqatçılar hadisənin səbəbini müəyyənləşdirmək üçün əlavə araşdırmalar aparırlar.
- Görüşün vaxtını qabaqcadan müəyyənləşdirmək lazımdır.
- Onun dediklərini düzgün başa düşmək üçün sözlərin mənasını müəyyənləşdirməliyik.
- Bizim əsas məqsədimiz layihənin hədəflərini dəqiq müəyyənləşdirməkdir.
- Problemin kökünü müəyyənləşdirmək üçün diqqətli təhlil aparmaq lazımdır.