Şəkildən-şəklə zərfi Azərbaycan dilində geniş mənada "bir haldan digər hala, bir vəziyyətdən başqa vəziyyətə, bir formada başqa formaya" kimi izah olunur. Lüğətlərdəki qısa izahı kifayət qədər dəqiq olsa da, onun işlənmə kontekstini və məna çalarlarını daha ətraflı şəkildə açıqlamaq mümkündür.
Bu zərf, əsasən, fiziki və ya emosional vəziyyətdəki sürətli və qeyri-sabit dəyişiklikləri ifadə edir. Hərəkətin, vəziyyətin və ya formasının davamlı olaraq dəyişməsini, bir haldan digərinə keçmənin tez-tez və qəfil baş verməsini vurğulayır. "Ağız-burnunu şəkildən-şəklə salır" misalında olduğu kimi, ifadə olunan dəyişiklik insanın üzü ifadəsindəki qəfil və tez-tez dəyişmələri, bir anlıq emosional sarsıntılarını və ya fiziki hərəkətlərin sürətli ardıcıllığını göstərir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "şəkil" sözü burada "forma", "vəziyyət", "hal" mənalarında işlənir. "Şəkildən-şəklə" ifadəsi isə bu mənaların təkrarlanması ilə əldə edilən bir birləşmədir ki, dəyişikliyin sürəti və qeyri-sabitliyini daha da vurğulayır. Bu, sadəcə "dəyişir", "dönüşür" kimi zərflərdən fərqli olaraq, dəyişikliyin sürətli və qarışıq təbiətini ön plana çıxarır.
Fərqli cümlələrdə işlənmə nümunələri:
- Rəngi şəkildən-şəklə dəyişirdi.
- Sözləri şəkildən-şəklə dəyişir, nə dediyini özü də bilmirdi.
- Qorxudan əlləri şəkildən-şəklə titrəyirdi.
- Hava şəkildən-şəklə dəyişir, yağış yağacaq kimi olur, sonra günəş çıxır.
Göründüyü kimi, "şəkildən-şəklə" zərfi müxtəlif kontekstlərdə, həm fiziki, həm də metaforik mənada işlənə bilir və hər zaman dəyişikliyin sürətli və qeyri-sabit olmasını ifadə edir.