Mühafizəçi sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir termindir. Etimoloji baxımdan "mühafizə" felindən törəmişdir və "-çi" şəkilçisi vasitəsilə "edən", "işləyən" mənasını əlavə edir. Yəni, əsasən "mühafizə edən şəxs" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki sadə tərifi isə bu geniş mənanın yalnız bir hissəsini əhatə edir.
Mühafizəçinin mənasını daha dəqiq və geniş şəkildə aşağıdakı kimi təsnif etmək olar:
1. Qoruyucu, Mühafizəedici: Bu, sözün ən ümumi mənasıdır. Mühafizəçi hər hansı bir obyekt, şəxs və ya ərazini zərərdən, təhlükədən, hücumdan qoruyan, mühafizə edən kəsdir. Bu mənada "qoruyucu", "qoruyan", "keşikçi" sinonimləri istifadə oluna bilər, lakin hər biri müəyyən kontekstə daha uyğun gələ bilər. Məsələn, "məktəbin mühafizəçisi", "sənədlərin mühafizəçisi", "ərazinin mühafizəçisi" kimi ifadələr bu mənanı əks etdirir.
2. Keşik Çəkən, Qoruqçu, Nəzarətçi: Mühafizəçi eyni zamanda müəyyən bir ərazi və ya obyekt üzərində nəzarət, keşik və qorunma fəaliyyəti ilə məşğul olur. Bu mənada "keşikçi", "qoruqçu", "nəzarətçi" kimi sözlər sinonim kimi işlənə bilər. Məsələn, "muzey mühafizəçisi keşik çəkir", "sərhəd mühafizəçisi düşməni qarşılayır" kimi cümlələrdə bu məna ön plana çıxır.
3. (Məcazi mənada) Qoruyucu, Dayaq: Bəzi hallarda "mühafizəçi" sözü məcazi mənada, bir şeyin, bir ideyanın və ya bir prinsipın qoruyucusu, tərəfdarı mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "ənənələrin mühafizəçisi", "milli dəyərlərin mühafizəçisi" ifadələrində bu məna əks olunur. Bu mənada "tərəfdar", "müdafiəçi", "qoruyucusu" kimi sözlər sinonim kimi istifadə oluna bilər.
Verdiyiniz nümunə cümləsi ("Hücrənin ətrafında yüz nəfərə qədər sivil paltarında mühafizəçilər gəzirdi") ikinci mənaya daha uyğundur. Burada mühafizəçilər konkret bir ərazini (hücrəni) qoruyur və nəzarət edirlər.