Müxalif1 (ər. خَلاَف – xalaf – zidd, əks, qarşı) iş adı. Zidd, əks, qarşı olan, bir şeyə və ya kiməsə əleyhinə olan, rəqib, tərəfdar olmayan mənalarında işlənir. Əsasən, fikirlərdə, davranışlarda, maraqlarda və ya prinsiplərdə olan ziddiyyəti, uyğunsuzluğu ifadə edir. "Müxalif" sözü, obyekt, şəxs və ya qrupun digər bir obyekt, şəxs və ya qrupa nisbətən zidd mövqedə olduğunu bildirir. Sadəcə "qapalı" qarşıdurma deyil, həm də aktiv bir rəqabət, etiraz və ya mübarizəni ifadə edə bilər.
Məsələn, "Mehriban bu qəbahəti əxlaqa müxalif bildiyi üçün Səlimə yaxın düşməkdən qorxur" cümləsində "müxalif" sözü Səlimin əxlaqa zidd bir hərəkət etdiyini, bu səbəbdən də Mehribanın onunla yaxınlaşmaqdan çəkindiyini bildirir. Bu cümlədə "müxalif" sözü, Səlimin hərəkətinin əxlaqi normalara uyğun olmaması mənasını verir.
Başqa nümunələr:
- Onun fikirləri hökumətin siyasətinə tamamilə müxalifdir.
- Partiyalar arasında müxalif qüvvələr mövcuddur.
- Təcrübə nəzəriyyə ilə müxalif nəticələr vermişdir.
- O, həmişə ədalətə müxalif olanlara qarşı çıxmışdır.
Göründüyü kimi, "müxalif" sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif dərəcələrdə ziddiyyət və qarşıdurmanı ifadə edə bilir. Burada həm sadə bir fərqi, həm də açıq bir mübarizəni əks etdirə bilər. Ərəbcə kökünün mənası ilə tam uyğunluq təşkil edir.