Müxtəliflik (ərəb. müxtəlif + -lik) sözü, əsasən "bir cür, bir çeşiddə olmamanın", "başqa-başqalıq", "cürbəcürlük" və ya "çeşidlilik" kimi tərcümə oluna bilən bir anlayışı ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izahlar bu mürəkkəb anlayışı tam əhatə etməyə bilər. Daha geniş izah verəcək olursaq, müxtəliflik, bir sıra obyekt, hadisə, fikir və ya xüsusiyyətlərin bir-birindən fərqli olması vəziyyətidir. Bu fərqlilik kəmiyyət, keyfiyyət, forma, rəng, mənşə və digər parametrlər əsasında ola bilər. Müxtəliflik, həm də müxtəlif elementlərin qarışıqlığı və bir araya gəlməsi nəticəsində yaranan bir vəziyyət kimi də təsəvvür oluna bilər.
Müxtəlifliyin əhatə etdiyi mənalar kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, "insanların görkəmində qəribə bir müxtəliflik vardı" cümləsində, müxtəliflik, insanların fiziki xüsusiyyətlərindəki fərqləri, yəni boy, çəki, göz və saç rəngi kimi xüsusiyyətlərin müxtəlifliyini bildirir. Digər bir nümunədə, "bitki aləmində möhtəşəm bir müxtəliflik müşahidə olunur" cümləsində isə müxtəliflik, bitki növlərinin çoxluğunu, onların formalarının, rənglərinin, ölçülərinin və digər xüsusiyyətlərinin fərqliliyini ifadə edir. Bundan başqa, "fikirlərdəki müxtəliflik" kimi ifadələr, müxtəlif insanların fərqli fikirlərə sahib olmasını, müxtəlif nöqteyi-nəzərlərin mövcudluğunu bildirir.
Müxtəliflik termini elmi araşdırmalarda, sosial elmlərdə, biologiya, ekologiya və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Məsələn, biomüxtəliflik anlayışı canlı orqanizmlərin müxtəlifliyini, genetik müxtəliflik isə genlərdəki fərqliliyi ifadə edir. Beləliklə, müxtəliflik sadəcə bir söz deyil, təbiətin, cəmiyyətin və düşüncənin zənginliyini və rəngarəngliyini ifadə edən çoxşaxəli bir anlayışdır.