Müqəddərat (ər. تقدير - taqdir) sözü ərəb mənşəli olub, "qədərlənmə", "əvvəlcədən müəyyən edilmə", "tale" mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "tale" kimi təqdim olunsa da, mənası daha geniş və çoxqatlıdır. "Tale" sözü daha çox hadisələrin ümumi axarını, nəticəsini ifadə edərkən, "müqəddərat" daha fəal, qəsdən müəyyən edilmiş bir taleyi, həyat yolunu, qisməti bildirir. Bu, Allah tərəfindən yazılmış bir həyat yolu, öncədən müəyyən edilmiş bir qərar kimi də qəbul edilə bilər.
Müqəddərat anlayışı ilahi qəza və qədər anlayışları ilə sıx bağlıdır. İnsanların həyatında baş verən hadisələr, xoşbəxtlik və bədbəxtliklər müqəddəratın bir hissəsi hesab olunur. Bu mənada, müqəddərat qaçılmaz və dəyişdirilməz bir şey kimi qəbul edilə bilər. Ancaq bəzi fəlsəfi düşüncələrə görə, insan öz müqəddəratını öz əməlləri ilə, qərarları ilə formalaşdırır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun müqəddəratı taleyüklü bir hadisə ilə bağlı idi.
- Qəhrəmanın müqəddəratı oxucuda dərin təəssürat yaratdı.
- Yazıçının əsərindəki qəhrəmanların müqəddəratları qarışıq və mürəkkəb idi.
- Uşaqların müqəddəratı valideynlərin məsuliyyətindədir (burada müqəddərat gələcək həyat yolu mənasında işlənir).
- Sənin müqəddəratını öz əlinlə qurursan (burada müqəddərat öz qərarlarının nəticəsi mənasında işlənir).
Göründüyü kimi, "müqəddərat" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlarda işlənə bilər. Həm ilahi qəza, həm də insanın öz iradəsi ilə formalaşdırdığı həyat yolu mənasında istifadə oluna bilər. Bu, sözün zəngin leksik imkanlarını göstərir.