Münaqişə (ər. مناقشة - munaqəşə - mübahisə, müzakirə) sözü ərəb dilindən gəlmişdir və əsasən iki və ya daha çox tərəf arasında maraqların, fikirlərin, məqsədlərin və ya dəyərlərin toqquşması nəticəsində yaranan fikir ayrılığı, ixtilaf, çəkişmə və ya düşmənçiliyi ifadə edir. Bu toqquşma şiddətli mübahisə şəklində ortaya çıxa bilər, ancaq həmişə belə deyil. Münaqişə həm də konstruktiv bir proses kimi baş verə bilər, bu halda tərəflər fərqli fikirlərini ifadə etməklə qarşılıqlı anlaşmaya çatmaq üçün mübarizə aparır.
Münaqişənin şiddəti və forması çox müxtəlif ola bilər. O, iki insan arasında kiçik bir anlaşmazlıqdan tutmuş, beynəlxalq miqyaslı silahlı münaqişələrə qədər geniş bir mənzərəni əhatə edir. Mühüm cəhət onun tərəflərin maraqlarının toqquşmasıdır. Bu maraqlar maddi (məsələn, torpaq üçün mübarizə) və ya mənəvi (məsələn, ideoloji ixtilaflar) xarakterli ola bilər.
Münaqişə bir çox cümlədə fərqli şəkildə işlənə bilər:
- "Onlar arasında şiddətli bir münaqişə baş verdi." (Şiddətli, açıq ixtilafı ifadə edir)
- "Sülh danışıqları ilə münaqişəyə son qoyuldu." (İxtilafın sona çatmasını bildirir)
- "Bizim münaqişəmiz dərin köklərə malikdir." (Uzun müddətli və mürəkkəb ixtilafı ifadə edir)
- "Yeni qanun ictimai münaqişəyə səbəb oldu." (Münaqişənin səbəbini göstərir)
- "Münaqişə həll olunmadan əvvəl tərəflər bir-birlərini anlamalıdırlar." (Münaqişənin həlli üçün ön şərt göstərir)
Yekun olaraq, "münaqişə" sözü tərəflər arasında maraqların, fikirlərin və dəyərlərin toqquşması nəticəsində yaranan hər növdəki ixtilaflı vəziyyətləri əhatə edən geniş mənalı bir termindir. Onun istifadə şəkli münaqişənin xarakterindən və kontekstdən asılı olaraq dəyişir.