izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Münkir (ərəbcə مِنْكِر - münkir) sifəti olaraq əsasən "inkar edən", "danan", "qəbul etməyən" mənalarını verir. Lüğətlərdəki sadə təriflər bu sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Klassik ədəbiyyatda və dini mətnlərdə "münkir" daha geniş bir kontekstdə işlənir.

Birinci mənası, yəni "inanc və həqiqəti inkar edən" mənası ən çox rast gəlinənidir. Bu, həm Allahın varlığını, həm də dini əqidələri rədd edən şəxsə aid edilir. Belə kontekstdə "münkir" "kafir", "dinsiz", "ateist" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər, lakin hər birinin öz incəlikləri vardır. "Kafir" daha geniş bir məna kəsb edərək, müəyyən bir dinin əsas prinsiplərini qəbul etməyən hər kəsə aid edilə bilər; "ateist" isə yalnız Allahın varlığını inkar edəni təsvir edir. "Münkir" isə daha çox hər hansı həqiqəti, əqidəni, həqiqəti inkar etməni ifadə edir.

İkinci məna olaraq, "münkir" bir şeyi, bir həqiqəti, bir faktı əsassız olaraq rədd edən kimi də işlənə bilər. Məsələn, "O, sübutlara baxmayaraq, bütün ittihamları münkir idi." cümləsində "münkir" sözü faktları inkar edən birini ifadə edir. Bu mənada "tənqidçi", "rədd edən" kimi sözlərlə əvəz edilə bilər, lakin "münkir" daha qətiyyətli bir rədd etməni ifadə edir.

Üçüncü olaraq, "münkir" sözü bəzi mətnlərdə daha metaforik bir mənada da işlənə bilər. Məsələn, "ədaləti münkir bir hökumət" ifadəsi ədaləti inkar edən, pozmağa çalışan bir hökuməti bildirir. Bu istifadədə "haqsız", "zülmkar" kimi sözlər də uyğun gəlsə də, "münkir" sözü daha çox həqiqəti, ədaləti qəsdən rədd etməni vurğulayır.

Qısacası, "münkir" sözü sadəcə "inkar edən" demək deyil, kontekstdən asılı olaraq müxtəlif məna çalarları kəsb edən zəngin bir söz olaraq ədəbiyyatımızda geniş yer tutur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz